Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

the bill

  • 1 titulus

    tĭtŭlus, i (collat. form, n.:

    HOC TITVLVM,

    Inscr. Fabr. 8, 47; Inscr. Cardin. Dipl. 22), m. [root ti- of tinô, timaô], a superscription, inscription, label, litle; a ticket, bill, placard, notice that a thing is to be sold or let (syn. index).
    I.
    Lit. (esp. freq. after the Aug. per.):

    aram condidit dedicavitque cum ingenti rerum ab se gestarum titulo,

    Liv. 28, 46, 16:

    virtutes in aevum Per titulos memoresque fastos Aeternet,

    Hor. C. 4, 14, 4: dant munera templis;

    Addunt et titulum: titulus breve carmen habebat,

    Ov. M. 9, 793:

    cumque ducum titulis oppida capta legat,

    id. Tr. 4, 2, 20: titulus nomenque libelli. Ov. R. Am. 1:

    librorum,

    Quint. 2, 14, 4:

    titulum scribere,

    Col. 9, praef. §

    2: quorum titulus per barbara colla pependit,

    i. e. of slaves put up for sale, Prop. 4, 5, 51: paterae, quas cum titulo nominis Camilli ante Capitolium constat positas esse, Liv. 6, 4, 3:

    signa cum titulo lamnae aëneae inscripto,

    id. 23, 19, 18:

    patrem familias canibus objecit, cum hoc titulo,

    Suet. Dom. 10:

    cras bibet aliquid, cujus patriam titulumque senectus delevit,

    Juv. 5, 34:

    sepulcri,

    epitaph, id. 6, 230; cf.:

    cinerem sine titulo, sine nomine jacere,

    Plin. Ep. 6, 10, 3; so of an epitaph, id. ib. 9, 19, 3:

    domus proscribebatur, si quis emere, si quis conducere vellet: venit Athenodorus, legit titulum auditoque pretio, etc.,

    the bill, the notice of sale, Plin. Ep. 7, 27, 7; cf. poet.:

    ite sub titulum lares,

    Tib. 2, 4, 54:

    sub titulum nostros misit lares,

    Ov. R. Am. 302.—
    II.
    Transf.
    A.
    Like our title for an honorable appellation, title of honor, glory:

    sustinere titulum consulatus,

    Cic. Pis. 9, 19:

    quos si titulus hic (sapientis) delectat,

    id. Tusc. 5, 10, 30:

    servatae pubis Achivae,

    Ov. M. 7, 56:

    qui stupet in titulis et imaginibus,

    Hor. S. 1, 6, 17; id. C. 4, 14, 4; id. S. 2, 3, 212:

    et domus est titulis utraque fulta suis,

    Prop. 4 (5), 11, 32; Ov. F. 2, 16; 1, 602; id. M. 7, 448; 12, 334.—
    B.
    Repute, renown, fame:

    par titulo tantae gloriae fuit,

    Liv. 7, 1, 10; Stat. S. 2, 7, 62:

    prioris perpetrati belli titulus,

    Liv. 28, 41, 3; cf.:

    quid in purpurā istā aliud quam victoriarum mearum titulos geris?

    Just. 18, 7, 13:

    titulo Spartanae victoriae inflatus,

    Curt. 10, 10, 14:

    captae urbis titulo cedens,

    id. 6, 6, 33.—
    C.
    A sign, token:

    ciconia, titulus tepidi temporis,

    Petr. 55.—
    D.
    A cause or reason alleged, a pretence, pretext (so perh. not ante-Aug.; cf.:

    causa, nomen): non vos pro Graeciae libertate tantum dimicare: quamquam is quoque egregius titulus esset, etc.,

    Liv. 36, 17, 13:

    praetendere titulum belli,

    id. 37, 54, 13:

    honestiorem causam libertatis quam servitutis praetexi titulo,

    id. 34, 59, 1 Weissenb. ad loc.:

    sub titulo aequandarum legum nostra jura oppressa,

    id. 3, 67, 9:

    sub honorificentissimo ministerii titulo,

    Vell. 2, 45, 4:

    ipse (probabatur) accepisse HS. decem milia foedissimo quidem titulo,

    Plin. Ep. 2, 11, 23:

    transfugae titulo Babyloniam proficiscitur,

    Just. 1, 10, 16:

    erat hic quidem titulus cum Graecis coëundi,

    id. 5, 1, 8; 11, 10, 10; 15, 4, 13:

    titulum sollemnis officii occulto sceleri praeferentes,

    Curt. 5, 10, 12:

    titulus facinori speciosus praeferebatur,

    id. 7, 5, 20. —
    E.
    The title of a book (post-Aug.; cf.

    index): M. Tullius in ipsis librorum quos hac de re primum scripserat titulis,

    Quint. 2, 14, 4:

    materiam (libri) ex titulo cognosces,

    Plin. Ep. 5, 15, 3:

    cui vix voluminum suorum frontes maxime placent titulique,

    Sen. Tranq. 9, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > titulus

  • 2 rostrum

    rōstrum, i, n. [rodo], the bill or beak of a bird; the snout, muzzle, mouth of animals (cf. proboscis).
    I.
    Lit.:

    cibum arripere aduncitate rostrorum,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    aves corneo proceroque rostro,

    id. ib. 1, 36, 101; Liv. 41, 13; Ov. M. 2, 376; 5, 545; 6, 673 et saep. al.:

    arietes tortis cornibus pronis ad rostrum,

    Varr. R. R. 2, 2, 4;

    of goats,

    id. ib. 2, 3, 2;

    of swine,

    Cic. Div. 1, [p. 1601] 13, 23; 2, 21, 48; Ov. M. 8, 371; 10, 713; 14, 282;

    of dogs,

    id. ib. 1, 536; 3, 249;

    of wolves,

    Plin. 28, 10, 44, § 157;

    of stags,

    id. 8, 32, 50, § 112;

    of a dolphin,

    id. 9, 8, 7, § 20;

    of tortoises,

    id. 9, 10, 12, § 37;

    of bees,

    id. 11, 10, 10, § 21 et saep.—
    B.
    In familiar or contemptuous lang., like our muzzle, snout, of persons, Lucil. ap. Fest. s. v. squarrosi, p. 329 Müll.; Plaut. Men. 1, 1, 13; Lucil., Nov., and Varr. ap. Non. 455, 10 sq.; Petr. 75, 10; so,

    too, of human statues,

    Dig. 19, 1, 17 fin.
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., of objects having a similar shape, the curved point of a vine-dresser's billhook, Col. 4, 25, 1;

    of a plough,

    Plin. 18, 18, 48, § 171;

    of hammers,

    id. 34, 14, 41, § 144;

    of lamps,

    id. 28, 11, 46, § 163;

    of an island,

    id. 10, 33, 49, § 137.—
    B.
    Esp. freq., the curved end of a ship ' s prow, a ship ' s beak; sing.:

    neque his (navibus) nostrae rostro nocere poterant,

    Caes. B. G. 3, 13; so id. ib. 3, 14; id. B. C. 2, 6; Liv. 28, 30; 37, 30; Verg. A. 10, 157; 301:

    navis, cui argenteum aut aureum rostrum est,

    Sen. Ep. 76, 13; Ov. M. 4, 705 al. — Plur., Auct. B. Alex. 44, 3;

    46, 2.—Sometimes of a triple form: convolsum remis rostrisque tridentibus aequor,

    Verg. A. 5, 143; cf. Val. Fl. 1, 688:

    rostrum trifidum,

    Sil. 6, 358.—Hence,
    C.
    Rostra, the Rostra, a stage or platform for speakers in the Forum, so called from being adorned with the beaks of ships taken from the Antians A.U.C. 416, Liv. 8, 14; Varr. L. L. 5, § 155 Müll.; Plin. 34, 5, 11, § 20; Ascon. Mil. p. 43 Orell.; cf. Becker, Antiq. I. p. 279 sq. and p. 290; and, in gen., the place from which the assembled people were addressed, the orator ' s pulpit, or platform:

    ut semper in rostris curiam, in senatu populum defenderim,

    Cic. Pis. 3, 7:

    ut in rostris prius quam in senatu litterae recitarentur,

    Liv. 27, 50 fin.:

    in rostra escendere,

    Cic. Off. 3, 20, 80; Liv. 30, 17:

    descendere ad rostra,

    Suet. Vit. 15:

    procedere in rostra,

    Plin. Pan. 65, 3:

    cum Vettius descendisset de rostris,

    Cic. Vatin. 11, 26; cf.:

    aliquem de rostris deducere,

    Caes. B. C. 3, 21:

    rem a subselliis ad rostra detulit,

    Cic. Clu. 40, 111:

    caput Sulpicii erectum et ostentatum pro rostris,

    Vell. 2, 19, 1; cf.:

    aliquem defunctum laudare e more pro rostris (v. pro, II. 2.),

    Suet. Caes. 6; so,

    pro rostris,

    id. ib. 17; 20; 79; 84; id. Aug. 100; id. Tib. 6; id. Calig. 10; id. Claud. 22; id. Ner. 47; Sen. Cons. ad Marc. 15, 3; Tac. A. 3, 5; 76; 4, 12; 5, 1;

    for which: laudavit ipse apud rostra formam ejus,

    id. ib. 16, 6:

    frigidus a rostris manat per compita rumor,

    Hor. S. 2, 6, 50.— Sing.:

    tenere rostrum,

    Luc. 1, 275:

    rostrum forumque optare,

    id. 7, 65.— Poet.:

    campumque et rostra movebat,

    i. e. the assembled people, Luc. 8, 685.

    Lewis & Short latin dictionary > rostrum

  • 3 praeoccupo

    prae-occŭpo, āvi, ātum, 1, v. a. (class., but not in Cic., since praecepit is the true read., Cic. Phil. 10, 1, 2).
    I. A.
    Lit.:

    hic ne intrare posset saltum, Datames praeoccupare studuit,

    Nep. Dat. 7, 2:

    Macedoniam,

    id. Eum. 2, 4:

    loca opportuna,

    Liv. 44, 3; 35, 28; 42, 47:

    iter,

    Caes. B. C. 3, 13:

    Asiam,

    Vell. 2, 69, 2; cf.:

    praeoccupatum sese legatione ab Cn. Pompeio,

    Caes. B. C. 2, 17.—
    B.
    To take, catch, detect, seize in an act:

    si praeoccupatus fuerit homo in delicto,

    Vulg. Gal. 6, 1.—
    C.
    Trop.:

    animos timor praeoccupaverat,

    Caes. B. G. 6, 41, 3:

    hilaritas praeoccupaverat mentes,

    Petr. 113:

    praeoccupati beneficio animi,

    i. e. won over beforehand, Liv. 6, 20, 10:

    aures,

    id. 38, 10.—
    II.
    To anticipate, prevent:

    ne alter alterum praeoccuparet,

    Nep. Dion, 4, 1.—With obj.clause (like the simpler occupare):

    legem de multarum aestimatione ipsi praeoccupaverunt ferre,

    hastened to bring the bill sooner before the people, Liv. 4, 30, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > praeoccupo

  • 4 accūsātiō

        accūsātiō ōnis, f    [accuso]; in judicial lang., a formal complaint, indictment, accusation, prosecution: accusatio crimen desiderat, i. e. must contain a charge: conflare, devise: relinquere, abandon: accusationi respondere, to defend against. — In gen., a complaint, accusation: Hannibalis, against Hannibal, L. — Meton., the office of prosecutor: ut tibi potissimum accusatio detur. — The bill of indictment, accuser's speech: accusationis libri, i. e. the orations against Verres.
    * * *
    accusation, inditement; act/occasion of accusation; rebuke, reproof

    Latin-English dictionary > accūsātiō

  • 5 accusatio

    accūsātĭo, ōnis, f. [id.], complaint, accusation, indictment.
    I.
    In abstr.:

    ratio judiciorum ex accusatione et defensione constat,

    Cic. Off. 2, 14:

    comparare and constituere accusationem,

    to bring in, Cic. Verr. 1, 1:

    intentare,

    Tac. A. 6, 4:

    capessere,

    id. ib. 4, 52:

    exercere,

    id. H. 2, 10: factitare, to pursue or urge, Cic. Brut. 34: accusatione desistere, to desist from, give up, id. Fragm. Corn. ap. Ascon.;

    later, demittere,

    Aur. Vict. 28, 2:

    accusationi respondere,

    to answer, Cic. Clu. 3.—
    II.
    In concr., the bill of indictment, the action or suit:

    in accusationis septem libris,

    i. e. in the Orations against Verres, Cic. Or. 29, 103; so Plin. 7, 30, 31, § 110.

    Lewis & Short latin dictionary > accusatio

  • 6 prae-occupō

        prae-occupō āvī, ātus, āre,    to seize upon beforehand, preoccupy: Macedoniam, N.: opportuna loca, L.: praeoccupatum sese legatione ab Cn. Pompeio, Cs.—Fig., to seize in advance, preoccupy: animos timor praeoccupaverat, Cs.: praeoccupati beneficio animi, i. e. won over beforehand, L.—To anticipate, prevent: ad praeoccupanda Andranodori consilia, L.: ne alteruter alterum praeoccuparet, N.: legem ferre, hasten to bring the bill sooner before the people, L.

    Latin-English dictionary > prae-occupō

  • 7 lēx

        lēx lēgis, f    [3 LEG-], a formal proposition for a law, motion, bill (offered by a magistrate to the people): legem ferre: antiquare: rogare: legem promulgavit pertulitque, ut, etc., L.: a dictatore comitiis lata: scivit legem de publicanis: populus R. iussit legem de civitate tribuendā: repudiare.— A bill adopted by the people in the comitia, enactment, law: civitati legem constituere: leges ac iura labefactare: legem condere, L.: decem tabularum leges, the ten (afterwards twelve) tables, composed by the decemvirs, L.: fraudem legi facere, evade the law, L.: omnia lege facta, legally: ut legibus fieret iudicium, according to law, N.: lictorem lege agere iubere, do his office, L.: Lege agito, bring an action, T.— A law, precept, regulation, principle, rule, mode, manner: meā lege utar, T.: haec lex in amicitiā sanciatur: veri rectique: prima historiae, ne quid falsi dicere audeat: lex amicitiae, ut idem amici semper velint: leges Epicuri: ultra Legem tendere opus, H.: lex et ratio loquendi, Iu.: equi sine lege ruunt, in disorder, O.: hanc dederat Proserpina legem, had prescribed this order, V.— A contract, agreement, covenant: in mancipi lege, a contract of sale: Manilianas venalium vendendorum leges ediscere, legal forms.—A condition, stipulation: hac lege tibi adstringo meam fidem, T.: legibus dictis, L.: fata Quiritibus Hac lege dico, ne, etc., H.: leges captis inponere, conditions, O.: sed vos saevas imponite leges, Iu.: pax data Philippo in has leges est, terms, L.: se sub leges pacis iniquae Tradere, V.
    * * *
    I
    law; motion, bill, statute; principle; condition
    II
    lexeos/is N F
    word; (Greek)

    Latin-English dictionary > lēx

  • 8 lex

    lex, lēgis, f. [perh. Sanscr. root lag-, lig-, to fasten; Lat. ligo, to bind, oblige; cf. religio], a proposition or motion for a law made to the people by a magistrate, a bill (cf. institutum).
    I.
    Lit.:

    legem ferre: antiquare,

    Cic. Off. 2, 21, 73:

    rogare,

    id. Phil. 2, 29, 72:

    leges ac jura ferre,

    Juv. 2, 72:

    legem promulgavit pertulitque, ut, etc.,

    Liv. 33, 46:

    Antonius fixit legem a dictatore comitiis latam, qua, etc.,

    Cic. Att. 14, 12:

    legem sciscere de aliqua re,

    id. Planc. 14, 35:

    populus R. jussit legem de civitate tribuenda,

    id. Balb. 17, 38:

    repudiare,

    id. Lael. 25, 96.—
    II.
    Transf.
    A.
    A bill which has become a law in consequence of its adoption by the people in the comitia, a law (cf.: jus, fas; decretum, edictum, scitum): legem constituere alicui, Cic. Caecin. 14, 40:

    legem gravem alicui imponere,

    id. Ac. 2, 8, 23:

    legem neglegere, evertere, perfringere,

    id. Cat. 1, 7, 18:

    neglegere, perrumpere,

    id. Leg. 1, 15, 42:

    leges ac jura labefactare,

    id. Caecin. 25, 70:

    legem condere,

    Liv. 3, 34: leges duodecim tabularum, the laws composed by the decemvirs, the foundation of Roman legislation, Liv. 3, 33 sq.:

    nunc barbaricā lege certumst jus meum omne persequi,

    i. e. by the Roman law, that of the Twelve Tables, Plaut. Capt. 3, 1, 32.—
    B.
    Esp. in phrases.
    1.
    Lege and legibus, according to law, by law, legally:

    ejus morte ea ad me lege redierunt bona,

    Ter. And. 4, 5, 4:

    Athenas deductus est, ut ibi de eo legibus fieret judicium,

    Nep. Phoc. 3, 4.—
    2.
    Legis actio, a statutory process:

    actiones quas in usu veteres habuerunt legis actiones appellabantur, vel ideo quod legibus proditae sunt,... vel ideo quia ipsarum legum verbis accommodatae erant, et ideo inmutabiles proinde atque leges observabantur,

    Gai. Inst. 4, 11; cf. § 12 sqq.—
    3.
    Hence, in partic.: lege agere, to proceed strictly according to law.
    a.
    Of the lictor, to execute a sentence:

    Fulvius praeconi imperavit, ut lictorem lege agere juberet,

    Liv. 26, 15, 9. —
    b.
    To bring a legal or statutory action: una injuria est tecum. Chr. Lege agito ergo, Ter. Phorm. 5, 7, 90: lege agito dicebatur ei cujus intentio contemptibilis adversario videbatur, Don. ad Ter. l. l.: lege agito mecum;

    molestus ne sis,

    Plaut. Aul. 3, 3, 11:

    lege egit in hereditatem paternam exheres filius,

    Cic. de Or. 1, 38, 175; 1, 36, 167; id. Verr. 2, 1, 45, § 115.—
    4.
    Fraudem legi facere, to evade the law:

    ut ne legi fraudem faciant aleariae, adcuratote ut, etc.,

    the law against dicing, Plaut. Mil. 2, 2, 9:

    quod emancupando filium fraudem legi fecisset,

    Liv. 7, 16, 9; cf. Val. Max. 8, 6, 3; cf.

    also: facio fraudem senatus consulto,

    Cic. Att. 4, 12, 1.—
    C.
    In gen., a law, precept, regulation, principle, rule, mode, manner:

    qui disciplinam suam legem vitae putet,

    Cic. Tusc. 2, 4, 11:

    communis condicio lexque vitae,

    id. ib. 4, 29, 62; id. Balb. 7, 18:

    haec lex in amicitia sauciatur,

    id. Lael. 12, 40:

    quaero cur vir bonus has sibi tam gravis leges imposuerit,

    id. Ac. 2, 8, 23:

    lex veri rectique,

    id. ib. 2, 9, 27:

    aliquam legem vitae accipere,

    Sen. Ep. 108, 6:

    ad legem naturae revertamur,

    id. ib. 25, 4:

    leges in historia observandae,

    Cic. Leg. 1, 1, 5:

    quis nescit primam esse historiae legem, ne quid falsi dicere audeat?

    id. de Or. 2, 15, 62; id. Fam. 5, 12, 3:

    vetus est lex amicitiae, ut idem amici semper velint,

    id. Planc. 2, 5:

    hanc ad legem formanda est oratio,

    id. de Or. 3, 49, 190:

    versibus est certa quaedam et definita lex,

    id. Or. 58:

    legibus suis (i. e. philosophiae) parere,

    id. Tusc. 5, 7, 19:

    leges Epicuri,

    id. ib. 5, 37, 108; 4, 4, 7; Sen. Ep. 94, 15; Suet. Ner. 24:

    vetus lex sermonis,

    Quint. 1, 5, 29:

    contra leges loquendi,

    id. 1, 8, 13:

    lex et ratio loquendi,

    Juv. 6, 453:

    secundum grammaticam legem,

    Gell. 13, 21, 22:

    legem esse aiunt disciplinae dialecticae, etc.,

    id. 16, 2, 1:

    citharae leges,

    Tac. A. 16, 4:

    beneficii,

    Sen. Ben. 2, 10, 4:

    sic ingens rerum numerus jubet atque operum lex,

    Juv. 7, 102:

    scimus hujus opusculi illam esse legem, etc.,

    Plin. Ep. 4, 14, 5:

    qui titulus sola metri lege constringitur,

    id. ib. 4, 14, 8.—Of things:

    quā sidera lege mearent,

    by what law, what rule, Ov. M. 15, 71.—Hence, sine lege, without order, in confusion, confusedly:

    exspatiantur equi... quaque impetus egit, Hac sine lege ruunt,

    Ov. M. 2, 204:

    jacent collo sparsi sine lege capilli,

    id. H. 15, 73:

    haec in lege loci commoda Circus habet,

    quality, nature, id. Am. 3, 2, 20; cf.:

    sub lege loci sumit mutatque figuras,

    id. Hal. 32.—
    D.
    A contract, agreement, covenant:

    oleam faciundam hac lege oportet locare, etc.,

    Cato, R. R. 145:

    in mancipii lege,

    a contract of sale, Cic. de Or. 1, 39, 178; cf.:

    Manilianas venalium vendendorum leges ediscere,

    id. ib. 1, 58, 246: collegii Aesculapii, Inscr. ap. Fabrett. p. 724, n. 443.—
    E.
    A condition, stipulation (cf. condicio).
    1.
    In gen. (mostly ante-class.):

    ego dabo ei talentum, primus qui in crucem excucurrerit, Set ca lege, ut offigantur bis pedes,

    Plaut. Most. 2, 1, 13:

    quia nequit, qua lege licuit velle dixit fieri,

    id. Stich. 3, 1, 58: estne empta mi haec? Pe. His legibus [p. 1056] habeas licet, id. Ep. 3, 4, 39:

    hac lege tibi adstringo meam fidem,

    Ter. Eun. 1, 2, 22:

    legibus dictis,

    Liv. 9, 5, 3:

    dicta tibi est lex,

    Hor. Ep. 2, 2, 18:

    sed vos saevas imponite leges,

    Juv. 7, 229.—
    2.
    Hence of conditions or terms of peace:

    pax data Philippo in has leges est,

    Liv. 33, 30:

    quibus ante dictum est legibus, pacem fecerunt,

    id. 30, 43:

    pacemque his legibus constituerunt,

    Nep. Tim. 2:

    se sub leges pacis iniquae Tradere,

    Verg. A. 4, 618:

    leges et foedera jungere,

    id. ib. 12, 822:

    in leges ire,

    Stat. S. 1, 1, 27.—
    F.
    In eccl. Lat. esp., the law of Moses:

    nolite putare quoniam veni solvere legem,

    Vulg. Matt. 5, 17; 11, 13;

    often called lex Moysi,

    id. Luc. 2, 22; id. Act. 15, 5;

    but more freq. lex Domini,

    id. Luc. 2, 23; id. Psa. 4, 2:

    lex Dei,

    id. 2 Esdr. 10, 28 sq.;

    also cf.: lex Altissimi,

    id. Eccl. 19, 21:

    lex tua,

    id. Psa. 39, 8; 118, 18:

    lex mea,

    id. Prov. 3, 1.—Also of a precept of the Mosaic law:

    ista est lex animantium,

    Vulg. Lev. 11, 46:

    istae sunt leges quas constituit Dominus,

    id. Num. 30, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > lex

  • 9 eo

    1.
    ĕo, īvi or ii (īt, Verg. A. 9, 418 al.; cf.

    Lachm. ad Lucr. vol. 2, p. 206 sq.: isse, issem, etc., for ivisse, etc.,

    Ter. Hec. 2, 1, 25; Cic. Rosc. Am. 23, 64; id. Phil. 14, 1, 1; Ov. M. 7, 350 et saep.: isti, Turp. ap. Non. 4, 242:

    istis,

    Luc. 7, 834, etc., v. Neue Formenl. 2, 515), īre ( inf. pass. irier, Plaut. Rud. 4, 7, 16), ĭtum, v. n. [root i-, Sanscr. ēmi, go; Gr. eimi; causat. hiêmi = jacio, Curt. Gr. Etym. p. 403], to go (of every kind of motion of animate or inanimate things), to walk, ride, sail, fly, move, pass, etc. (very freq. in all periods and sorts of writing).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    eo ad forum,

    Plaut. As. 1, 1, 95:

    i domum,

    id. ib. 5, 2, 71 sq.:

    nos priores ibimus,

    id. Poen. 3, 2, 34:

    i in crucem,

    go and be hanged! id. As. 5, 2, 91; cf.:

    i in malam crucem,

    id. Cas. 3, 5, 17; id. Ps. 3, 2, 57; 4, 7, 86:

    i in malam rem hinc,

    Ter. Ph. 5, 7, 37:

    iens in Pompeianum,

    Cic. Att. 4, 9 fin.:

    subsidio suis ierunt,

    Caes. B. G. 7, 62, 8:

    quom it dormitum,

    Plaut. Aul. 2, 4, 23; id Most. 3, 2, 4; 16; Hor. S. 1, 6, 119 et saep, cf.:

    dormitum, lusum,

    id. ib. 1, 5, 48:

    cubitum,

    Plaut. Cas. 4, 4, 27; 5, 4, 8; id. Ps. 3, 2, 57; Cic. Rosc. Am. 23; id. Div. 2, 59, 122 et saep.— Poet. with the acc. of the terminus:

    ibis Cecropios portus,

    Ov. H. 10, 125 Loers.:

    Sardoos recessus,

    Sil. 12, 368; cf.:

    hinc Afros,

    Verg. E. 1, 65.—With a cognate acc.:

    ire vias,

    Prop. 1, 1, 17:

    exsequias,

    Ter. Ph. 5, 8, 37:

    pompam funeris,

    Ov. F. 6, 663 et saep.:

    non explorantur eundae vitandaeque viae,

    Claud. in Eutrop. 2, 419:

    animae ad lumen iturae,

    Verg. A. 6, 680:

    ego ire in Piraeum volo,

    Plaut. Most. 1, 1, 63; cf.:

    visere ad aliquam,

    Ter. Hec. 1, 2, 114; id. Phorm. 1, 2, 52:

    videre,

    Prop. 1, 1, 12:

    ire pedibus,

    on foot, Liv. 28, 17:

    equis,

    id. 1, 15:

    curru,

    id. 28, 9; Ov. H. 1, 46; cf.:

    in equis,

    id. A. A. 1, 214:

    in raeda,

    Mart. 3, 47:

    super equos,

    Just. 41, 3;

    and with equis to be supplied,

    Verg. A. 5, 554:

    puppibus,

    Ov. H. 19, 180; cf.:

    cum classe Pisas,

    Liv. 41, 17 et saep.:

    concedere quo poterunt undae, cum pisces ire nequibunt?

    Lucr. 1, 380.—
    b.
    Of things:

    alvus non it,

    Cato R. R. 157, 7; so,

    sanguis naribus,

    Lucr. 6, 1203:

    Euphrates jam mollior undis,

    Verg. A. 8, 726:

    sudor per artus,

    id. ib. 2, 174:

    fucus in artus,

    Lucr. 2, 683:

    telum (with volare),

    id. 1, 971:

    trabes,

    i. e. to give way, sink, id. 6, 564 et saep.:

    in semen ire (asparagum),

    to go to seed, Cato, R. R. 161, 3; so Plin. 18, 17, 45, § 159; cf.:

    in corpus (juvenes),

    Quint. 2, 10, 5:

    sanguis it in sucos,

    turns into, Ov. M. 10, 493.—
    B.
    In partic.
    1.
    To go or proceed against with hostile intent, to march against:

    quos fugere credebant, infestis signis ad se ire viderunt,

    Caes. B. G. 6, 8, 6:

    ad hostem,

    Liv. 42, 49:

    contra hostem,

    Caes. B. G. 7, 67, 2; cf. id. B. C. 3, 31 fin.:

    adversus hostem,

    Liv. 42, 49:

    in hostem,

    id. 2, 6; Verg. A. 9, 424 et saep.; cf.:

    in Capitolium,

    to go against, to attack, Liv. 3, 17.—
    2.
    Pregn., to pass away, disappear (very rare):

    saepe hominem paulatim cernimus ire,

    Lucr. 3, 526; cf. ib. 530; 594.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to go, pass, proceed, move, advance:

    ire in opus alienum,

    Plaut. Mil. 3, 3, 6:

    in dubiam imperii servitiique aleam,

    Liv. 1, 23 fin.:

    in alteram causam praeceps ierat,

    id. 2, 27:

    in rixam,

    Quint. 6, 4, 13:

    in lacrimas,

    Verg. A. 4, 413; Stat. Th. 11, 193:

    in poenas,

    Ov. M. 5, 668 et saep.:

    ire per singula,

    Quint. 6, 1, 12; cf. id. 4, 2, 32; 7, 1, 64; 10, 5, 21:

    ad quem (modum) non per gradus itur,

    id. 8, 4, 7 et saep.:

    dicite qua sit eundum,

    Ov. Tr. 3, 1, 19:

    ire infitias, v. infitiae: Latina debent cito pariter ire,

    Quint. 1, 1, 14:

    aliae contradictiones eunt interim longius,

    id. 5, 13, 54: in eosdem semper pedes ire (compositio), [p. 649] id. 9, 4, 142:

    cum per omnes et personas et affectus eat (comoedia),

    id. 1, 8, 7; cf. id. 1, 2, 13; Juv. 1, 142:

    Phrygiae per oppida facti Rumor it,

    Ov. M. 6, 146:

    it clamor caelo,

    Verg. A. 5, 451:

    factoque in secula ituro, Laetantur tribuisse locum,

    to go down to posterity, Sil. 12, 312; cf.

    with a subject-sentence: ibit in saecula, fuisse principem, cui, etc.,

    Plin. Pan. 55.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pub. law t. t.
    a.
    Pedibus ire, or simply ire in aliquam sententiam, in voting, to go over or accede to any opinion (opp. discedere, v. h. v. II. B. 2. b.):

    cum omnes in sententiam ejus pedibus irent,

    Liv. 9, 8, 13:

    pars major eorum qui aderant in eandem sententiam ibat,

    id. 1, 32 fin.; 34, 43; 42, 3 fin.—Pass. impers.:

    in quam sententiam cum pedibus iretur,

    Liv. 5, 9, 2:

    ibatur in eam sententiam,

    Cic. Q. Fr. 2, 1 fin.:

    itum in sententiam,

    Tac. A. 3, 23; 12, 48.—And opp. to the above,
    b.
    Ire in alia omnia, to vote against a bill, v. alius, II.—
    2.
    Mercant. t. t. for vēneo, to go for, be sold at a certain price, Plin. 18, 23, 53, § 194:

    tot Pontus eat, tot Lydia nummis,

    Claud. Eutr. 1, 203.—
    3.
    Pregn., of time, to pass by, pass away:

    it dies,

    Plaut. Ps. 1, 3, 12; Hor. C. 2, 14, 5; 4, 5, 7:

    anni,

    id. Ep. 2, 2, 55; cf.:

    anni more fluentis aquae,

    Ov. A. A. 3, 62.—
    4.
    With the accessory notion of result, to go, proceed, turn out, happen:

    incipit res melius ire quam putaram,

    Cic. Att. 14, 15; cf. Tac. A. 12, 68:

    prorsus ibat res,

    Cic. Att. 14, 20 fin.; Curt. 8, 5:

    postquam omnia fatis Caesaris ire videt,

    Luc. 4, 144.—Hence the wish: sic eat, so may he fare:

    sic eat quaecunque Romana lugebit hostem,

    Liv. 1, 26; Luc. 5, 297 Cort.; 2, 304; Claud. in Eutr. 2, 155. —
    5.
    Constr. with a supine, like the Gr. mellein, to go or set about, to prepare, to wish, to be about to do any thing:

    si opulentus it petitum pauperioris gratiam, etc.,

    Plaut. Aul. 2, 2, 69; id. Bacch. 3, 6, 36: quod uti prohibitum irem, quod in me esset, meo labori non parsi, Cato ap. Fest. s. v. PARSI, p. 242 Müll.; so,

    perditum gentem universam,

    Liv. 32, 22:

    ultum injurias, scelera,

    id. 2, 6; Quint. 11, 1, 42:

    servitum Grais matribus,

    Verg. A. 2, 786 et saep.:

    bonorum praemia ereptum eunt,

    Sall. J. 85, 42.—Hence the construction of the inf. pass. iri with the supine, in place of an inf. fut. pass.:

    mihi omne argentum redditum iri,

    Plaut. Curc. 4, 2, 5:

    mihi istaec videtur praeda praedatum irier,

    id. Rud. 4, 7, 16 et saep.— Poet. also with inf.:

    seu pontum carpere remis Ibis,

    Prop. 1, 6, 34:

    attollere facta regum,

    Stat. S. 5, 3, 11:

    fateri,

    id. Th. 3, 61 al. —
    6.
    Imp. i, eas, eat, etc., since the Aug. period more freq. a mocking or indignant expression, go then, go now:

    i nunc et cupidi nomen amantis habe,

    Ov. H. 3, 26; so,

    i nunc,

    id. ib. 4, 127; 9, 105; 17, 57; id. Am. 1, 7, 35; Prop. 2, 29, 22 (3, 27, 22 M.); Verg. A. 7, 425; Juv. 6, 306 al.:

    i, sequere Italiam ventis,

    Verg. A. 4, 381; so,

    i,

    id. ib. 9, 634:

    fremunt omnibus locis: Irent, crearent consules ex plebe,

    Liv. 7, 6 fin.
    2.
    ĕō, adv. [old dat. and abl. form of pron. stem i; cf. is].
    I.
    In locat. and abl. uses,
    A.
    Of place=in eo loco, there, in that place (rare):

    quid (facturus est) cum tu eo quinque legiones haberes?

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 2, 1:

    quo loco... ibi... eoque,

    Cels. 8, 9, 1:

    eo loci,

    Tac. A. 15, 74; Plin. 11, 37, 50, § 136; so trop.: eo loci, in that condition:

    res erat eo jam loci, ut, etc.,

    Cic. Sest. 13, 68; Tac. A. 14, 61; Dig. 5, 1, 52, § 3.—
    B.
    Of cause=eā re.
    1.
    Referring to a cause or reason before given, therefore, on that account, for that reason:

    is nunc dicitur venturus peregre: eo nunc commenta est dolum,

    Plaut. Truc. 1, 1, 66; Ter. Hec. 2, 1, 41:

    dederam litteras ad te: eo nunc ero brevior,

    Cic. Fam. 6, 20, 1; Sall. C. 21, 3; Liv. 8, 8, 8; Tac. H. 2, 65; Nep. Pelop. 1, 3; id. Milt. 2, 3 et saep.—So with conjunctions, eoque, et eo, eo quoque, in adding any thing as a consequence of what precedes, and for that reason:

    absolute pares, et eo quoque innumerabiles,

    Cic. Ac. 2, 17, 55:

    impeditius eoque hostibus incautum,

    Tac. A. 1, 50:

    per gentes integras et eo feroces,

    Vell. 2, 115, 2; Quint. 4, 1, 42 al. —
    2.
    Referring to a foll. clause, giving
    (α).
    a cause or reason, with quia, quoniam, quod, etc.; so with quia:

    eo fit, quia mihi plurimum credo,

    Plaut. Am. 2, 2, 124; id. Capt. 1, 1, 2:

    nunc eo videtur foedus, quia, etc.,

    Ter. Eun. 4, 4, 17; 3, 1, 25:

    quia scripseras, eo te censebam, etc.,

    Cic. Att. 10, 17, 4; Sall. C. 20, 3; Tac. Agr. 22.—With quoniam:

    haec eo notavi, quoniam, etc.,

    Gell. 7, 13.—With quod:

    quod... non potueritis, eo vobis potestas erepta sit,

    Cic. Verr. 1, 8, 22; Nep. Eum. 11, 5; Liv. 9, 2, 4; Caes. B. G. 1, 23; so,

    neque eo... quod,

    Ter. Heaut. 3, 2, 43; Varr. R. R. 1, 5.—
    (β).
    A purpose, motive or reason, with quo, ut, ne; and after negatives, with quo, quin, and subj. —So with quo:

    eo scripsi, quo plus auctoritatis haberem,

    Cic. Att. 8, 9, 1; Sall. C. 22, 2; so,

    non eo... quo,

    Ter. Eun. 1, 2, 16:

    neque eo... quo,

    Cic. Att. 3, 15, 4; id. Rosc. Am. 18, 51.—With ut:

    haec eo scripsi, ut intellegeres,

    Cic. Fam. 13, 69, 2; id. de Or. 3, 49, 187; Lact. 4, 5, 9.—With ne: Plaut. Aul. 2, 2, 63; Ter. Ph. 5, 1, 17:

    quod ego non eo vereor, ne mihi noceat,

    Cic. Att. 9, 2; id. Rab. Perd. 3, 9.—With quin:

    non eo haec dico, quin quae tu vis ego velim,

    Plaut. Trin. 2, 2, 60; id. As. 5, 1, 16. —
    C.
    Of measure or degree—with words of comparison, so much, by so much —followed by quo (= tanto... quanto):

    quae eo fructuosiores fiunt, quo calidior terra aratur,

    Varr. R. R. 1, 32, 1:

    eo gravior est dolor, quo culpa major,

    Cic. Att. 11, 11, 2; id. Fam. 2, 19, 1; so with quantum:

    quantum juniores patrum plebi se magis insinuabant, eo acrius contra tribuni tendebant, etc.,

    Liv. 3, 15, 2; id. 44, 7, 6:

    quanto longius abscederent, eo, etc.,

    id. 30, 30, 23. —Esp. freq. the formulae, eo magis, eo minus, so much the worse ( the less), followed by quo, quod, quoniam, si, ut, ne:

    eo magis, quo tanta penuria est in omni honoris gradu,

    Cic. Fam. 3, 11, 7:

    eo minus veritus navibus, quod in littore molli, etc.,

    Caes. B. G. 5, 9; Cic. Off. 3, 22, 88; id. Att. 15, 9 fin.:

    eo magis, quoniam, etc., Cels. praef. p. 14, 12 Müll.: nihil admirabilius fieri potest, eoque magis, si ea sunt in adulescente,

    Cic. Off. 2, 14, 48; id. Tusc. 1, 39, 94:

    eo diligentius ut ne parvula quidem titubatione impediremur,

    Auct. Her. 2, 8, 12; Cic. Rab. Perd. 3, 9:

    ego illa extuli et eo quidem magis, ne quid ille superiorum meminisse me putaret,

    id. Att. 9, 13, 3.—

    In this combination eo often expresses also the idea of cause (cf. B. 1. supra): hoc probis pretiumst. Eo mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,

    Plaut. Trin. 2, 1, 37: solliciti tamen et anxii sunt;

    eoque magis, quod se ipsi continent et coercent,

    Cic. Tusc. 4, 33, 70;

    and some passages may be classed under either head: dederam triduo ante litteras ad te. Eo nunc ero brevior,

    Cic. Fam. 6, 21, 1; id. Inv 1, 4, 5; id. Off. 2, 13, 45; id. Fam. 9, 16, 9; Plaut. Aul. 2, 2, 8.
    II.
    In dat. uses.
    A.
    With the idea of motion, to that place, thither (=in eum locum):

    eo se recipere coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25, 5:

    uti eo cum introeas, circumspicias, uti inde exire possit,

    Cato, R. R. 1, 2:

    eo tela conicere, Auct. B. Afr. 72: eo respicere,

    Sall. J. 35, 10; so,

    followed by quo, ubi, unde: non potuit melius pervenirier eo, quo nos volumus,

    Ter. Phorm. 4, 3, 35:

    venio nunc eo, quo me fides ducit,

    Cic. Rosc. Am. 30, 83:

    ibit eo quo vis, etc.,

    Hor. Ep. 2, 2, 40:

    (venit) eo, ubi non modo res erat, etc.,

    Cic. Quint. 11; Varr. R. R. 3, 16, 21; Vell. 2, 108, 2:

    eo, unde discedere non oportuit, revertamur,

    Cic. Att. 2, 16, 3; Liv. 6, 35, 2; Sall. C. 60, 2;

    so (late Lat.) with loci: perducendum eo loci, ubi actum sit,

    Dig. 10, 4, 11, § 1; ib. 47, 2, 3, § 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    With the idea of addition, thereto, in addition to that, besides:

    accessit eo, ut milites ejus, etc.,

    Cic. Fam. 10, 21, 4:

    accedit eo, quod, etc.,

    id. Att. 1, 13, 1.—
    2.
    With the idea of tendency, to that end, with that purpose, to this result:

    hoc autem eo spectabat, ut eam a Philippo corruptam diceret,

    Cic. Div. 2, 57, 118:

    haec eo pertinet oratio, ut ipsa virtus se sustentare posse videretur,

    id. Fam. 6, 1, 12:

    hoc eo valebat, ut, etc.,

    Nep. Them. 4, 4.—
    3.
    With the idea of degree or extent, to that degree or extent, so far, to such a point:

    eo scientiae progredi,

    Quint. 2, 1, 6:

    postquam res publica eo magnificentiae venerit, gliscere singulos,

    Tac. A. 2, 33; id. H. 1, 16; id. Agr. 28:

    eo magnitudinis procedere,

    Sall. J. 1, 5; 5, 2; 14, 3:

    ubi jam eo consuetudinis adducta res est, ut, etc.,

    Liv. 25, 8, 11; 28, 27, 12; 32, 18, 8 al.; Just. 3, 5:

    eo insolentiae processit,

    Plin. Pan. 16:

    eo rerum ventum erat, ut, etc.,

    Curt. 5, 12, 3; 7, 1, 35.— With gen., Val. Max. 3, 7, 1 al.; Flor. 1, 24, 2; 2, 18, 12; Suet. Caes. 77; Plin. Pan. 16, 5; Sen. Q. N. 4 praef. §

    9: eo rem jam adducam, ut nihil divinationis opus sit,

    Cic. Rosc. Am. 34, 96:

    res eo est deducta, ut, etc.,

    id. Att. 2, 18, 2; Hor. C. 2, 1, 226; Cic. Verr. 2, 4, 18.—
    C.
    Of time, up to the time, until, so long, usually with usque, and followed by dum, donec:

    usque eo premere capita, dum illae captum amitterent,

    Cic. N. D. 2, 49, 124; Liv. 23, 19, 14; Tac. A. 4, 18:

    eo usque flagitatus est, donec ad exitium dederetur,

    id. ib. 1, 32; Quint. 11, 3, 53:

    eo usque vivere, donec, etc.,

    Liv. 40, 8; cf. Col. 4, 24, 20; 4, 30, 4.—Rarely by quamdiu:

    eo usque, quamdiu ad fines barbaricos veniretur,

    Lampr. Alex. Sev. 45.

    Lewis & Short latin dictionary > eo

  • 10 Nundina

    nundĭnus, a, um, adj. [novem-dies], of or belonging to nine days; hence, subst.
    I.
    Nundĭna, ae, f. (sc. dea), the goddess who presided over the purification and naming of infants, which took place in the case of boys on the ninth and in that of girls on the eighth day after birth, Macr. S. 1, 16, 36.—
    II.
    nundĭnae, ārum (sing. collat. form nundĭna, ae, Sid. Ep. 7, 5), f., the ninth day, i. e. the market-day, the weekly market; denoting the time, the place, and the business (on market-days the country people came into the city for the purpose of buying and selling, and of attending to public and religious affairs): nundinas feriatum diem esse voluerunt antiqui, ut rustici convenirent mercandi vendendique causā: eumque nefastum, ne, si liceret cum populo agi, interpellarentur nundinatores, Paul. ex Fest. p. 173 Müll.; cf.:

    Rutilius scribit, Romanos instituisse nundinas, ut octo quidem diebus in agris rustici opus facerent, nono autem die, intermisso rure, ad mercatum Legesque accipiendas Romam venirent,

    Macr. S. 1, 16, § 34:

    annum ita diviserunt, ut nonis modo diebus urbanas res usurparent, reliquis VII. ut rura colerent,

    Varr. R. R. 2 praef. § 1: erat in eo ipso loco nundinarum panêguris, Cic. Att. 1, 14, 1:

    illi Capuam nundinas rusticorum, horreum Campani agri esse voluerunt,

    id. Agr. 2, 33, 89; Plin. 28, 2, 5, § 28; 18, 3, 3, § 13:

    farris pretium in trinis nundinis ad assem redegit,

    id. 18, 3, 4, § 15.—
    B.
    Trop., trade, traffic, sale:

    totius rei publicae nundinae,

    Cic. Phil. 5, 4, 11; cf.:

    vectigalium flagitiosissimae nundinae,

    id. ib. 2, 14, 35.—
    III.
    nundĭnum, i, n., the markettime, for the most part only in the connection inter nundinum, the time between two nundinae, and trinum nundinum, the time of three nundinae, or at least seventeen days (reckoned from the first market-day to the third, inclusive; it was necessary that this period should expire before a bill could be put to the vote. Macr. S. 1, 16, § 34): si nihil gustat inter nundinum, Lucil. ap. Non. 214, 28:

    quoties priscus homo ac rusticus Romanus inter nundinum barbam radebat,

    Varr. ib. 214, 30; 32:

    postquam comitia decemviris creandis in trinum nundinum indicta sunt,

    on the third market-day, Liv. 3, 35:

    rogatio sive non trino forte nundino promulgata sive non idoneo die,

    Quint. 2, 4, 35:

    quod in ceteris legibus trinum nundinum esse oportet,

    Cic. Dom. 16, 41:

    primo nundino,

    Lampr. Alex. Sev. 28.—
    B.
    The duration of the consulship, under the emperors ( = two months), Vop. Tac. 9; Lampr. Alex. Sev. 43.

    Lewis & Short latin dictionary > Nundina

  • 11 nundinus

    nundĭnus, a, um, adj. [novem-dies], of or belonging to nine days; hence, subst.
    I.
    Nundĭna, ae, f. (sc. dea), the goddess who presided over the purification and naming of infants, which took place in the case of boys on the ninth and in that of girls on the eighth day after birth, Macr. S. 1, 16, 36.—
    II.
    nundĭnae, ārum (sing. collat. form nundĭna, ae, Sid. Ep. 7, 5), f., the ninth day, i. e. the market-day, the weekly market; denoting the time, the place, and the business (on market-days the country people came into the city for the purpose of buying and selling, and of attending to public and religious affairs): nundinas feriatum diem esse voluerunt antiqui, ut rustici convenirent mercandi vendendique causā: eumque nefastum, ne, si liceret cum populo agi, interpellarentur nundinatores, Paul. ex Fest. p. 173 Müll.; cf.:

    Rutilius scribit, Romanos instituisse nundinas, ut octo quidem diebus in agris rustici opus facerent, nono autem die, intermisso rure, ad mercatum Legesque accipiendas Romam venirent,

    Macr. S. 1, 16, § 34:

    annum ita diviserunt, ut nonis modo diebus urbanas res usurparent, reliquis VII. ut rura colerent,

    Varr. R. R. 2 praef. § 1: erat in eo ipso loco nundinarum panêguris, Cic. Att. 1, 14, 1:

    illi Capuam nundinas rusticorum, horreum Campani agri esse voluerunt,

    id. Agr. 2, 33, 89; Plin. 28, 2, 5, § 28; 18, 3, 3, § 13:

    farris pretium in trinis nundinis ad assem redegit,

    id. 18, 3, 4, § 15.—
    B.
    Trop., trade, traffic, sale:

    totius rei publicae nundinae,

    Cic. Phil. 5, 4, 11; cf.:

    vectigalium flagitiosissimae nundinae,

    id. ib. 2, 14, 35.—
    III.
    nundĭnum, i, n., the markettime, for the most part only in the connection inter nundinum, the time between two nundinae, and trinum nundinum, the time of three nundinae, or at least seventeen days (reckoned from the first market-day to the third, inclusive; it was necessary that this period should expire before a bill could be put to the vote. Macr. S. 1, 16, § 34): si nihil gustat inter nundinum, Lucil. ap. Non. 214, 28:

    quoties priscus homo ac rusticus Romanus inter nundinum barbam radebat,

    Varr. ib. 214, 30; 32:

    postquam comitia decemviris creandis in trinum nundinum indicta sunt,

    on the third market-day, Liv. 3, 35:

    rogatio sive non trino forte nundino promulgata sive non idoneo die,

    Quint. 2, 4, 35:

    quod in ceteris legibus trinum nundinum esse oportet,

    Cic. Dom. 16, 41:

    primo nundino,

    Lampr. Alex. Sev. 28.—
    B.
    The duration of the consulship, under the emperors ( = two months), Vop. Tac. 9; Lampr. Alex. Sev. 43.

    Lewis & Short latin dictionary > nundinus

  • 12 antīquō

        antīquō āvī, ātus, āre    [antiquus], of a bill, to reject, not to pass: legem antiquari passus est: legem tribūs antiquarunt (opp. iuserunt), L.
    * * *
    antiquare, antiquavi, antiquatus V TRANS
    reject (bill); vote for the rejection

    Latin-English dictionary > antīquō

  • 13 edictum

    ēdictum, i, n. [id.].
    A.
    A proclamation, ordinance, edict, manifesto of the Roman magistrates (cf.: senatus consultum, scitum, jussum;

    decretum, epistola, rescriptum), e. g. of the ediles,

    Cic. Phil. 9, 7 fin.; id. Off. 3, 17, 71; Gell. 4, 2; Dig. 21, 1;

    of a tribune of the people,

    Cic. de Imp. Pomp. 19 fin.;

    of a dictator,

    Liv. 8, 34;

    of the consuls,

    id. 8, 7; 24, 8;

    of the proconsuls,

    id. 26, 12;

    of Caesar in the civil war,

    Caes. B. C. 2, 19;

    of the emperor,

    Just. Inst. 1, 2, 6; Vulg. Luc. 2, 1 (cf. decretum, epistola, rescriptum) et saep.—
    2.
    Esp. freq. the public announcement of the praetor, in which he states, on entering upon his office, the rules by which he will be guided in administering justice (out of such legal regulations renewed and made more complete every year—edictum perpetuum, in contradistinction to edicta prout res incidit; cf. Eutr. 8, 17—there was gradually formed an important part of the body of Roman law), Cic. Verr. 2, 1, 41, § 105; 2, 3, 7; 14 sq.; id. Quint. 19; id. Fl. 28, 67 et saep.; cf. Sanders, Just. Inst. introd. p. xviii. sq.; xxiv. sq.; Just. Inst. 1, 2, 7; Rein's Privatr. p. 70 sq.; 80; 83, and the sources cited.—
    B.
    Transf., in gen.
    1.
    An order, command, Ter. Heaut. 4, 1, 10.—
    2.
    A play-bill, order of games:

    edictum et ladorum ordinem perlegere,

    Sen. Ep. 117:

    his mane edictum,

    Pers. 1, 134 Gildersleeve ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > edictum

  • 14 fero

    fĕro, tuli, latum, ferre (ante-class. redupl. form in the tempp. perff.:

    tetuli,

    Plaut. Am. 2, 2, 84; 168; id. Men. 4, 2, 25; 66; id. Rud. prol. 68: tetulisti, Att. and Caecil. ap. Non. 178, 17 sq.:

    tetulit,

    Plaut. Most. 2, 2, 40; id. Men. 2, 3, 30; Ter. And. 5, 1, 13:

    tetulerunt,

    Lucr. 6, § 672:

    tetulissem,

    Ter. And. 4, 5, 13:

    tetulisse,

    Plaut. Rud. 4, 1, 2:

    tetulero,

    id. Cist. 3, 19:

    tetulerit,

    id. Poen. 3, 1, 58; id. Rud. 4, 3, 101), v. a. and n. [a wide-spread root; Sanscr. bhar-, carry, bharas, burden; Gr. pherô; Goth. bar, bairo, bear, produce, whence barn, child; Anglo-Saxon beran, whence Engl. bear, birth; cf. Curt. Gr. Etym. p. 300; Fick, Vergl. Wort. p. 135. The perf. forms, tuli, etc., from the root tul-, tol-; Sanscr. tol-jami, lift, weigh; Gr. tlênai, endure, cf. talas, talanton; Lat. tollo, tolerare, (t)latus, etc. Cf. Goth. thulan, Germ. dulden, Geduld; Anglo-Sax. tholian, suffer. Supine latum, i. e. tlatum; cf. supra; v. Curt. Gr. Etym. p. 220; Corss. Ausspr. 2, 73], to bear, carry, bring. (For syn. cf.: gero, porto, bajulo, veho; effero, infero; tolero, patior, sino, permitto, etc.)
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ferri proprie dicimus, quae quis suo corpore bajulat, portari ea, quae quis in jumento secum ducit, agi ea, quae animalia sunt,

    Dig. 50, 16, 235: oneris quidvis feret, Ter. Ph. 3, 3, 29:

    quin te in fundo conspicer fodere aut arare aut aliquid ferre,

    id. Heaut. 1, 1, 17:

    numerus eorum, qui arma ferre possent,

    Caes. B. G. 1, 29, 1:

    arma et vallum,

    Hor. Epod. 9, 13:

    sacra Junonis,

    id. S. 1, 3, 11:

    cadaver nudis humeris (heres),

    id. ib. 2, 5, 86:

    argentum ad aliquem,

    Plaut. As. 3, 3, 142; cf.:

    symbolum filio,

    id. Bacch. 2, 3, 30:

    olera et pisciculos minutos ferre obolo in cenam seni,

    Ter. And. 2, 2, 32; cf.:

    vina et unguenta et flores,

    Hor. C. 2, 3, 14:

    discerpta ferentes Memora gruis,

    id. S. 2, 8, 86; cf.:

    talos, nucesque sinu laxo,

    id. ib. 2, 3, 172:

    in Capitolium faces,

    Cic. Lael. 11, 37:

    iste operta lectica latus per oppidum est ut mortuus,

    id. Phil. 2, 41, 106:

    lectica in Capitolium latus est,

    Suet. Claud. 2:

    circa judices latus (puer),

    Quint. 6, 1, 47:

    prae se ferens (in essedo) Darium puerum,

    Suet. Calig. 19.— Poet. with inf.:

    natum ad Stygios iterum fero mergere fontes,

    Stat. Ach. 1, 134.—Prov.:

    ferre aliquem in oculis, or simply oculis,

    i. e. to hold dear, love exceedingly, Cic. Phil. 6, 4, 11; id. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9; Q. Cic. Fam. 16, 27, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    With the idea of motion predominating, to set in motion, esp. to move onward quickly or rapidly, to bear, lead, conduct, or drive away; with se or mid. (so esp. freq.), to move or go swiftly, to haste, speed, betake one's self; and of things, to flow, mount, run down.
    (α).
    Act.:

    ubi in rapidas amnis dispeximus undas: Stantis equi corpus transvorsum ferre videtur Vis, et in advorsum flumen contrudere raptim: Et, quocumque oculos trajecimus, omnia ferri Et fluere assimili nobis ratione videntur,

    Lucr. 4, 422 sq.:

    ubi cernimus alta Exhalare vapore altaria, ferreque fumum,

    to send up, id. 3, 432; cf.:

    vis ut vomat ignes, Ad caelumque ferat flammai fulgura rursum,

    id. 1, 725; and:

    caelo supinas si tuleris manus,

    raisest, Hor. C. 3, 23, 1:

    te rursus in bellum resorbens Unda fretis tulit aestuosis,

    id. ib. 2, 7, 16; cf.:

    ire, pedes quocumque ferent,

    id. Epod. 16, 21; and:

    me per Aegaeos tumultus Aura feret,

    id. C. 3, 29, 64:

    signa ferre,

    to put the standards in motion, to break up, Caes. B. G. 1, 39 fin.; 1, 40, 12; Liv. 10, 5, 1 al.:

    pol, si id scissem, numquam huc tetulissem pedem,

    have stirred foot, have come, Ter. And. 4, 5, 13:

    pedem,

    Verg. A. 2, 756; Val. Fl. 7, 112:

    gressum,

    to walk, Lucr. 4, 681; cf.:

    agiles gressus,

    Sil. 3, 180:

    vagos gradus,

    Ov. M. 7, 185:

    vestigia,

    Sil. 9, 101:

    vagos cursus,

    id. 9, 243.— Absol.:

    quo ventus ferebat,

    bore, drove, Caes. B. G. 3, 15, 3:

    interim, si feret flatus, danda sunt vela,

    Quint. 10, 3, 7:

    itinera duo, quae extra murum ad portum ferebant,

    led, Caes. B. C. 1, 27, 4:

    pergit ad speluncam, si forte eo vestigia ferrent,

    Liv. 1, 7, 6.—Prov.:

    in silvam ligna ferre,

    to carry coals to Newcastle, Hor. S. 1, 10, 34.—
    (β).
    With se or mid., to move or go swiftly, to hasten, rush:

    cum ipsa paene insula mihi sese obviam ferre vellet,

    to meet, Cic. Planc. 40, 96; cf.:

    non dubitaverim me gravissimis tempestatibus obvium ferre,

    id. Rep. 1, 4:

    hinc ferro accingor rursus... meque extra tecta ferebam,

    Verg. A. 2, 672; 11, 779:

    grassatorum plurimi palam se ferebant,

    Suet. Aug. 32.—Of things as subjects:

    ubi forte ita se tetulerunt semina aquarum,

    i. e. have collected themselves, Lucr. 6, 672.—Mid.:

    ad eum omni celeritate et studio incitatus ferebatur,

    proceeded, Caes. B. C. 3, 78, 2:

    alii aliam in partem perterriti ferebantur,

    betook themselves, fled, id. B. G. 2, 24, 3:

    (fera) supra venabula fertur,

    rushes, springs, Verg. A. 9, 553:

    huc juvenis nota fertur regione viarum,

    proceeds, id. ib. 11, 530:

    densos fertur moribundus in hostes,

    rushes, id. ib. 2, 511:

    quocumque feremur, danda vela sunt,

    Cic. Or. 23, 75; cf.:

    non alto semper feremur,

    Quint. 12, 10, 37:

    ego, utrum Nave ferar magna an parva, ferar unus et idem,

    Hor. Ep. 2, 2, 200:

    non tenui ferar Penna biformis per liquidum aethera Vates,

    fly, id. C. 2, 20, 1.—Of inanimate subjects:

    (corpuscula rerum) ubi tam volucri levitate ferantur,

    move, Lucr. 4, 195; cf.:

    quae cum mobiliter summa levitate feruntur,

    id. 4, 745; cf.:

    tellus neque movetur et infima est, et in eam feruntur omnia nutu suo pondera,

    Cic. Rep. 6, 17 fin.:

    Rhenus longo spatio per fines Nantuatium, etc.... citatus fertur,

    flows, Caes. B. G. 4, 10, 3; cf. Hirt. B. [p. 738] G. 8, 40, 3:

    ut (flamma) ad caelum usque ferretur,

    ascended, arose, Suet. Aug. 94.—

    Rarely ferre = se ferre: quem procul conspiciens ad se ferentem pertimescit,

    Nep. Dat. 4 fin.
    2.
    To carry off, take away by force, as a robber, etc.: to plunder, spoil, ravage:

    alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

    Verg. A. 2, 374:

    postquam te (i. e. exstinctum Daphnin) fata tulerunt,

    snatched away, id. E. 5, 34. So esp. in the phrase ferre et agere, of taking booty, plundering, where ferre applies to portable things, and agere to men and cattle; v. ago.—
    3.
    To bear, produce, yield:

    plurima tum tellus etiam majora ferebat, etc.,

    Lucr. 5, 942 sq.; cf.:

    quae autem terra fruges ferre, et, ut mater, cibos suppeditare possit,

    Cic. Leg. 2, 27, 67:

    quem (florem) ferunt terrae solutae,

    Hor. C. 1, 4, 10:

    quibus jugera fruges et Cererem ferunt,

    id. ib. 3, 24, 13:

    angulus iste feret piper et thus,

    id. Ep. 1, 14, 23:

    (olea) fructum ramis pluribus feret,

    Quint. 8, 3, 10.— Absol.:

    ferundo arbor peribit,

    Cato, R. R. 6, 2.—
    4.
    Of a woman or sheanimal, to bear offspring, be pregnant:

    ignorans nurum ventrem ferre,

    Liv. 1, 34, 3;

    of animals: equa ventrem fert duodecim menses, vacca decem, ovis et capra quinque, sus quatuor,

    Varr. R. R. 2, 1, 19; cf.:

    cervi octonis mensibus ferunt partus,

    Plin. 8, 32, 50, § 112:

    nec te conceptam saeva leaena tulit,

    Tib. 3, 4, 90.— Poet.:

    quem tulerat mater claro Phoenissa Laconi,

    i. e. had borne, Sil. 7, 666.—
    5.
    To offer as an oblation:

    liba et Mopsopio dulcia melle feram,

    Tib. 1, 7, 54; so,

    liba,

    id. 1, 10, 23:

    lancesque et liba Baccho,

    Verg. G. 2, 394:

    tura superis, altaribus,

    Ov. M. 11, 577.—
    6.
    To get, receive, acquire, obtain, as gain, a reward, a possession, etc.:

    quod posces, feres,

    Plaut. Merc. 2, 3, 106; cf.: quodvis donum et praemium a me optato;

    id optatum feres,

    Ter. Eun. 5, 8, 27:

    fructus ex sese (i. e. re publica) magna acerbitate permixtos tulissem,

    Cic. Planc. 38, 92:

    partem praedae,

    id. Rosc. Am. 37, 107:

    ille crucem pretium sceleris tulit, hic diadema,

    Juv. 13, 105:

    coram rege sua de paupertate tacentes Plus poscente ferent,

    Hor. Ep. 1, 17, 44.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bear, carry, bring:

    satis haec tellus morbi caelumque mali fert,

    bears, contains, Lucr. 6, 663;

    veterrima quaeque, ut ea vina, quae vetustatem ferunt, esse debent suavissima,

    which carry age, are old, Cic. Lael. 19, 67:

    scripta vetustatem si modo nostra ferent,

    will have, will attain to, Ov. Tr. 5, 9, 8:

    nomen alicujus,

    to bear, have, Cic. Off. 3, 18, 74; cf.:

    insani sapiens nomen ferat, aequus iniqui,

    Hor. Ep. 1, 6, 15:

    nomen,

    Suet. Aug. 101; id. Calig. 47:

    cognomen,

    id. Aug. 43; id. Galb. 3; cf.:

    ille finis Appio alienae personae ferendae fuit,

    of bearing an assumed character, Liv. 3, 36, 1:

    Archimimus personam ejus ferens,

    personating, Suet. Vesp. 19; cf.

    also: (Garyophyllon) fert et in spinis piperis similitudinem,

    Plin. 12, 7, 15, § 30: fer mi auxilium, bring assistance, aid, help, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 29 (Trag. v. 50 ed. Vahl.); cf.:

    alicui opem auxiliumque ferre,

    Cic. Verr. 2, 2, 3, § 9:

    auxilium alicui,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5; Ter. And. 1, 1, 115; Cic. Cat. 2, 9, 19; Caes. B. G. 1, 13, 5; 4, 12, 5; Hor. Epod. 1, 21 et saep.: opem, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 86 ed. Vahl.):

    opem alicui,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 23; Ter. And. 3, 1, 15; id. Ad. 3, 4, 41; Cic. Rab. Perd. 1, 3 (with succurrere saluti); id. Fin. 2, 35, 118 (with salutem); id. Fam. 5, 4, 2:

    subsidium alicui,

    Caes. B. G. 2, 26, 2:

    condicionem,

    to proffer, id. ib. 4, 11, 3; cf. Cic. Rosc. Am. 11, 30:

    Coriolanus ab sede sua cum ferret matri obviae complexum,

    offered, Liv. 2, 40, 5:

    si qua fidem tanto est operi latura vetustas,

    will bring, procure, Verg. A. 10, 792:

    ea vox audita laborum Prima tulit finem,

    id. ib. 7, 118: suspicionem falsam, to entertain suspicion, Enn. ap. Non. 511, 5 (Trag. v. 348 ed. Vahl.).—
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To move, to bring, lead, conduct, drive, raise:

    quem tulit ad scenam ventoso gloria curru,

    Hor. Ep. 2, 1, 177; so,

    animi quaedam ingenita natura... recta nos ad ea, quae conveniunt causae, ferant,

    Quint. 5, 10, 123; cf. absol.:

    nisi illud, quod eo, quo intendas, ferat deducatque, cognoris,

    Cic. de Or. 1, 30, 135:

    exstincti ad caelum gloria fertur,

    Lucr. 6, 8; cf.:

    laudibus aliquem in caelum ferre,

    to extol, praise, Cic. Fam. 10, 26, 2; cf. id. Rep. 1, 43; Quint. 10, 1, 99; Suet. Otho, 12; id. Vesp. 6:

    eam pugnam miris laudibus,

    Liv. 7, 10, 14; cf.:

    saepe rem dicendo subiciet oculis: saepe supra feret quam fieri possit,

    wilt exalt, magnify, Cic. Or. 40, 139:

    ferte sermonibus et multiplicate fama bella,

    Liv. 4, 5, 6:

    ferre in majus vero incertas res fama solet,

    id. 21, 32, 7:

    crudelitate et scelere ferri,

    to be impelled, carried away, Cic. Clu. 70, 199:

    praeceps amentia ferebare,

    id. Verr. 2, 5, 46, § 121; cf.:

    ferri avaritia,

    id. Quint. 11, 38:

    orator suo jam impetu fertur,

    Quint. 12 praef. §

    3: eloquentia, quae cursu magno sonituque ferretur,

    Cic. Or. 28, 97; cf.:

    (eloquentia) feratur non semitis sed campis,

    Quint. 5, 14, 31:

    oratio, quae ferri debet ac fluere,

    id. 9, 4, 112; cf.:

    quae (historia) currere debet ac ferri,

    id. 9, 4, 18; so often: animus fert (aliquem aliquo), the mind moves one to any thing:

    quo cujusque animus fert, eo discedunt,

    Sall. J. 54, 4; cf.:

    milites procurrentes consistentesque, quo loco ipsorum tulisset animus,

    Liv. 25, 21, 5; and:

    qua quemque animus fert, effugite superbiam regiam,

    id. 40, 4, 14:

    si maxime animus ferat,

    Sall. C. 58, 6; cf. Ov. M. 1, 775.—With an object-clause, the mind moves one to do any thing, Ov. M. 1, 1; Luc. 1, 67; Suet. Otho, 6; cf.

    also: mens tulit nos ferro exscindere Thebas,

    Stat. Th. 4, 753.—
    2.
    (Acc. to I. B. 2.) To carry off, take away:

    omnia fert aetas, animum quoque,

    Verg. E. 9, 51:

    postquam te fata tulerunt,

    id. ib. 5, 34:

    invida Domitium fata tulere sibi,

    Anthol. Lat. 4, 123, 8;

    like efferre,

    to carry forth to burial, Ov. Tr. 1, 3, 89.—
    3.
    (Acc. to I. B. 3.) To bear, bring forth, produce:

    haec aetas prima Athenis oratorem prope perfectum tulit,

    Cic. Brut. 12, 45:

    aetas parentum, pejor avis, tulit Nos nequiores,

    Hor. C. 3, 6, 46:

    Curium tulit et Camillum Saeva paupertas,

    id. ib. 1, 12, 42.—
    4.
    (Acc. to I. B. 6.) To bear away, to get, obtain, receive:

    Cotta et Sulpicius omnium judicio facile primas tulerunt,

    Cic. Brut. 49, 183:

    palmam,

    to carry off, win, id. Att. 4, 15, 6:

    victoriam ex inermi,

    to gain, Liv. 39, 51, 10; 2, 50, 2; 8, 8, 18:

    gratiam et gloriam annonae levatae,

    id. 4, 12, 8:

    maximam laudem inter suos,

    Caes. B. G. 6, 21, 4:

    centuriam, tribus,

    i. e. to get their votes, Cic. Planc. 20, 49; 22, 53; id. Phil. 2, 2, 4:

    suffragia,

    Suet. Caes. 13 (diff. from 8. a.):

    responsum ab aliquo,

    to receive, Cic. Cat. 1, 8, 19; Caes. B. G. 6, 4 fin.:

    repulsam a populo,

    Cic. Tusc. 5, 19, 54:

    repulsam,

    id. de Or. 2, 69 fin.; id. Phil. 11, 8, 19; id. Att. 5, 19 al.: calumniam, i. e. to be convicted of a false accusation, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:

    ita ut filius partem dimidiam hereditatis ferat,

    Gai. Inst. 3, 8:

    singulas portiones,

    id. ib. 3, 16; 61.—
    5.
    To bear, support any thing unpleasant; or pregn., to suffer, tolerate, endure.
    a.
    To bear in any manner.
    (α).
    With acc.: servi injurias nimias aegre ferunt, Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    (onus senectutis) modice ac sapienter sicut omnia ferre,

    Cic. de Sen. 1, 2:

    aegre ferre repulsam consulatus,

    id. Tusc. 4, 17, 40:

    hoc moderatiore animo ferre,

    id. Fam. 6, 1, 6:

    aliquid toleranter,

    id. ib. 4, 6, 2:

    clementer,

    id. Att. 6, 1, 3:

    quod eo magis ferre animo aequo videmur, quia, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 48, § 126:

    ut tu fortunam, sic nos te, Celse, feremus,

    Hor. Ep. 1, 8, 17.—
    (β).
    With an object-clause:

    ut si quis aegre ferat, se pauperem esse,

    take it ill, Cic. Tusc. 4, 27, 59:

    hoc ereptum esse, graviter et acerbe ferre,

    id. Verr. 2, 1, 58, § 152:

    quomodo ferant veterani, exercitum Brutum habere,

    id. Phil. 10, 7, 15.—
    (γ).
    With de:

    de Lentulo scilicet sic fero, ut debeo,

    Cic. Att. 4, 6, 1:

    quomodo Caesar ferret de auctoritate perscripta,

    id. ib. 5, 2, 3:

    numquid moleste fers de illo, qui? etc.,

    id. ib. 6, 8, 3.—
    (δ).
    Absol.:

    sin aliter acciderit, humaniter feremus,

    Cic. Att. 1, 2, 1:

    si mihi imposuisset aliquid, animo iniquo tulissem,

    id. ib. 15, 26, 4.—
    b. (α).
    With acc.: quis hanc contumeliam, quis hoc imperium, quis hanc servitutem ferre potest? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    qui potentissimorum hominum contumaciam numquam tulerim, ferrem hujus asseclae?

    Cic. Att. 6, 3, 6:

    cujus desiderium civitas ferre diutius non potest,

    id. Phil. 10, 10, 21:

    cogitandi non ferebat laborem,

    id. Brut. 77, 268:

    unum impetum nostrorum,

    Caes. B. G. 3, 19, 3:

    vultum atque aciem oculorum,

    id. ib. 1, 39, 1:

    cohortatio gravior quam aures Sulpicii ferre didicissent,

    to hear unmoved, Cic. Phil. 9, 4, 9:

    vultum,

    Hor. S. 1, 6, 121:

    multa tulit fecitque puer, sudavit et alsit,

    id. A. P. 413:

    spectatoris fastidia,

    id. Ep. 2, 1, 215:

    fuisse (Epaminondam) patientem suorumque injurias ferentem civium,

    Nep. Epam. 7.—Of personal objects:

    quem ferret, si parentem non ferret suum?

    brook, Ter. Heaut. 1, 2, 28:

    optimates quis ferat, qui, etc.,

    Cic. Rep. 1, 33:

    vereor, ut jam nos ferat quisquam,

    Quint. 8, 3, 25:

    an laturi sint Romani talem regem,

    id. 7, 1, 24:

    quis enim ferat puerum aut adolescentulum, si, etc.,

    id. 8, 5, 8.—
    (β).
    With an object-clause:

    ferunt aures hominum, illa... laudari,

    Cic. de Or. 2, 84, 344:

    non feret assiduas potiori te dare noctes,

    Hor. Epod. 15, 13; Ov. M. 2, 628:

    illa quidem in hoc opere praecipi quis ferat?

    Quint. 11, 3, 27; 11, 1, 69:

    servo nubere nympha tuli,

    Ov. H. 5, 12; cf.:

    alios vinci potuisse ferendum est,

    id. M. 12, 555. —
    (γ).
    With quod:

    quod rapta, feremus, dummodo reddat eam,

    Ov. M. 5, 520:

    illud non ferendum, quod, etc.,

    Quint. 11, 3, 131. —
    6.
    With the access, notion of publicity, to make public, to disclose, show, exhibit:

    eum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,

    Cic. Planc. 14, 34; cf.:

    laetitiam apertissime tulimus omnes,

    id. Att. 14, 13, 2:

    neque id obscure ferebat nec dissimulare ullo modo poterat,

    id. Clu. 19, 54:

    haud clam tulit iram adversus praetorem,

    Liv. 31, 47, 4; cf.:

    tacite ejus verecundiam non tulit senatus, quin, etc.,

    id. 5, 28, 1.—
    b.
    Prae se ferre, to show, manifest, to let be seen, to declare:

    cujus rei tantae facultatem consecutum esse me, non profiteor: secutum me esse, prae me fero,

    Cic. N. D. 1, 5, 12:

    noli, quaeso, prae te ferre, vos plane expertes esse doctrinae,

    id. ib. 2, 18, 47:

    non mediocres terrores... prae se fert et ostentat,

    id. Att. 2, 23, 3:

    hanc virtutem prae se ferunt,

    Quint. 2, 13, 11:

    liberalium disciplinarum prae se scientiam tulit,

    id. 12, 11, 21:

    magnum animum (verba),

    id. 11, 1, 37.—Of inanim. and abstr. subjects:

    (comae) turbatae prae se ferre aliquid affectus videntur,

    Quint. 11, 3, 148:

    oratio prae se fert felicissimam facilitatem,

    id. 10, 1, 11.—
    7.
    Of speech, to report, relate, make known, assert, celebrate:

    haec omnibus ferebat sermonibus,

    Caes. B. C. 2, 17, 2:

    alii alia sermonibus ferebant Romanos facturos,

    Liv. 33, 32, 3:

    ferte sermonibus et multiplicate fama bella,

    id. 4, 5, 6:

    patres ita fama ferebant, quod, etc.,

    id. 23, 31, 13; cf. with acc.:

    hascine propter res maledicas famas ferunt,

    Plaut. Trin. 1, 2, 149:

    famam,

    id. Pers. 3, 1, 23:

    fama eadem tulit,

    Tac. A. 1, 5; cf. id. ib. 15, 60:

    nec aliud per illos dies populus credulitate, prudentes diversa fama, tulere,

    talk about, id. ib. 16, 2:

    inimici famam non ita, ut nata est, ferunt,

    Plaut. Pers. 3, 1, 23:

    quod fers, cedo,

    tell, say, Ter. Ph. 5, 6, 17:

    nostra (laus) semper feretur et praedicabitur, etc.,

    Cic. Arch. 9, 21.—With an object-clause:

    cum ipse... acturum se id per populum aperte ferret,

    Liv. 28, 40, 2; id. ib. §

    1: saepe homines morbos magis esse timendos ferunt quam Tartara leti,

    Lucr. 3, 42:

    Prognen ita velle ferebat,

    Ov. M. 6, 470; 14, 527:

    ipsi territos se ferebant,

    Tac. H. 4, 78; id. A. 4, 58; 6, 26 (32); cf.:

    mihi fama tulit fessum te caede procubuisse, etc.,

    Verg. A. 6, 503:

    commentarii ad senatum missi ferebant, Macronem praesedisse, etc.,

    Tac. A. 6, 47 (53).—
    b.
    Ferunt, fertur, feruntur, etc., they relate, tell, say; it is said, it appears, etc.—With inf.:

    quin etiam Xenocratem ferunt, cum quaereretur ex eo, etc... respondisse, etc.,

    Cic. Rep. 1, 2:

    fuisse quendam ferunt Demaratum, etc.,

    id. ib. 2, 19:

    quem ex Hyperboreis Delphos ferunt advenisse,

    id. N. D. 3, 23, 57; Hor. C. 3, 17, 2:

    homo omnium in dicendo, ut ferebant, accrrimus et copiosissimus,

    Cic. de Or. 1, 11, 45:

    Ceres fertur fruges... mortalibus instituisse,

    Lucr. 5, 14:

    in Syria quoque fertur item locus esse, etc.,

    id. 6, 755:

    is Amulium regem interemisse fertur,

    Cic. Rep. 2, 3:

    qui in contione dixisse fertur,

    id. ib. 2, 10 fin.:

    quam (urbem) Juno fertur terris omnibus unam coluisse,

    Verg. A. 1, 15:

    non sat idoneus Pugnae ferebaris,

    you were accounted, held, Hor. C. 2, 19, 27:

    si ornate locutus est, sicut fertur et mihi videtur,

    Cic. de Or. 1, 11, 49; cf.: cum quaestor ex Macedonia venissem Athenas florente [p. 739] Academia, ut temporibus illis ferebatur, id. ib. § 45.—
    c.
    To give out, to pass off a person or thing by any name or for any thing; and, in the pass., to pass for any thing, to pass current:

    hunc (Mercurium) omnium inventorem artium ferunt,

    Caes. B. G. 6, 17, 1:

    ut Servium conditorem posteri fama ferrent,

    Liv. 1, 42, 4:

    qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,

    set himself up for, boast, Vell. 1, 11, 1:

    avum M. Antonium, avunculum Augustum ferens,

    boasting of, Tac. A. 2, 43; cf.:

    qui ingenuum se et Lachetem mutato nomine coeperat ferre,

    Suet. Vesp. 23:

    ante Periclem, cujus scripta quaedam feruntur,

    Cic. Brut. 7, 27 (quoted paraphrastically, Quint. 3, 1, 12): sub nomine meo libri ferebantur artis rhetoricae, Quint. prooem. 7; cf.:

    cetera, quae sub nomine meo feruntur,

    id. 7, 2, 24; Suet. Caes. 55; id. Aug. 31; id. Caes. 20:

    multa ejus (Catonis) vel provisa prudenter vel acta constanter vel responsa acute ferebantur,

    Cic. Lael. 2, 6:

    qua ex re in pueritia nobilis inter aequales ferebatur,

    Nep. Att. 1, 3.—
    8.
    Polit. and jurid. t. t.
    a.
    Suffragium or sententiam, to give in one's vote, to vote, Varr. R. R. 3, 2, 1; cf.:

    ferunt suffragia,

    Cic. Rep. 1, 31; id. Fam. 11, 27, 7:

    de quo foedere populus Romanus sententiam non tulit,

    id. Balb. 15, 34; cf.:

    de quo vos (judices) sententiam per tabellam feretis,

    id. Verr. 2, 4, 47, § 104;

    so of the voting of judges,

    id. Clu. 26, 72;

    of senators: parcite, ut sit qui in senatu de bello et pace sententiam ferat,

    id. Verr. 2, 2, 31, § 76; cf. id. Fam. 11, 21, 2.—
    b.
    Legem (privilegium, rogationem) ad populum, or absol., to bring forward or move a proposition, to propose a law, etc.:

    perniciose Philippus in tribunatu, cum legem agrariam ferret, etc.,

    Cic. Off. 2, 21, 73; cf. id. Sull. 23, 65:

    quae lex paucis his annis lata esset,

    id. Corn. 1, 3 (vol. xi. p. 10 B. and K.):

    familiarissimus tuus de te privilegium tulit, ut, etc.,

    id. Par. 4, 32:

    Sullam illam rogationem de se nolle ferri (shortly before: Lex ferri coepta),

    id. Sull. 23, 65:

    rogationem de aliquo, contra or in aliquem, ad populum, ad plebem,

    id. Balb. 14, 33; id. Clu. 51, 140; id. Brut. 23, 89; Caes. B. C. 3, 1, 4; Liv. 33, 25, 7:

    nescis, te ipsum ad populum tulisse, ut, etc.,

    proposed a bill, Cic. Phil. 2, 43, 100:

    ut P. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem, vellentne, etc.,

    id. Fin. 2, 16, 54; cf. Liv. 33, 25, 6:

    quod Sulla ipse ita tulit de civitate, ut, etc.,

    Cic. Caecin. 35, 102:

    nihil de judicio ferebat,

    id. Sull. 22, 63:

    cum, ut absentis ratio haberetur, ferebamus,

    id. Att. 7, 6, 2.— Impers.:

    lato ut solet ad populum, ut equum escendere liceret,

    Liv. 23, 14, 2. —
    c.
    Judicem, said of the plaintiff, to offer or propose to the defendant as judge:

    quem ego si ferrem judicem, refugere non deberet,

    Cic. Rosc. Com. 15, 45; id. de Or. 2, 70, 285.—Hence, judicem alicui, in gen., to propose a judge to, i. e. to bring a suit against, to sue a person:

    se iterum ac saepius judicem illi ferre,

    Liv. 3, 57, 5; 3, 24, 5; 8, 33, 8.—
    9.
    Mercant. t. t., to enter, to set or note down a sum in a book:

    quod minus Dolabella Verri acceptum rettulit, quam Verres illi expensum tulerit, etc.,

    i. e. has set down as paid, has paid, Cic. Verr. 2, 1, 39, § 100 sq., v. expendo.—
    10.
    Absol., of abstr. subjects, to require, demand, render necessary; to allow, permit, suffer:

    ita sui periculi rationes ferre ac postulare,

    Cic. Verr. 2, 5, 40, § 105; cf.:

    gravioribus verbis uti, quam natura fert,

    id. Quint. 18, 57: quid ferat Fors, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. 203 ed. Vahl.):

    quamdiu voluntas Apronii tulit,

    Cic. Verr. 2, 3, 23, § 57:

    ut aetas illa fert,

    as is usual at that time of life, id. Clu. 60, 168:

    ad me, ut tempora nostra, non ut amor tuus fert, vere perscribe,

    id. Q. Fr. 1, 4, 5:

    quod ita existimabam tempora rei publicae ferre,

    id. Pis. 2, 5:

    si ita commodum vestrum fert,

    id. Agr. 2, 28, 77:

    prout Thermitani hominis facultates ferebant,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 83:

    si vestra voluntas feret,

    if such be your pleasure, id. de Imp. Pomp. 24, 70:

    ut opinio et spes et conjectura nostra fert,

    according to our opinion, hope, and belief, id. Att. 2, 25, 2:

    ut mea fert opinio,

    according to my opinion, id. Clu. 16, 46: si occasio tulerit, if occasion require, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    dum tempus ad eam rem tulit, sivi, animum ut expleret suum,

    Ter. And. 1, 2, 17: in hac ratione quid res, quid causa, quid tempus ferat, tu perspicies, Cic. Fam. 1, 7, 6:

    natura fert, ut extrema ex altera parte graviter, ex altera autem acute sonent,

    id. Rep. 6, 18.— Impers.:

    sociam se cujuscumque fortunae, et, si ita ferret, comitem exitii promittebat (sc. res or fortuna),

    Tac. A. 3, 15; so,

    si ita ferret,

    id. H. 2, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > fero

  • 15 Missus

    mitto, mīsi, missum, 3 (contr. form, misti for misisti, Cat. 14, 14: archaic inf. pass. mittier, Plaut. Capt. 2, 3, 78), v. a. [etym. dub.; cf. Sanscr. math-, to set in motion], to cause to go, let go, send, to send off, despatch, etc.
    I.
    In gen.: ad Trojam cum misi ob defendendam Graeciam, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 13, 28 (Trag. v. 362 Vahl.):

    filium suum foras ad propinquum suum quendam mittit,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    signa... quam plurima quam primumque mittas,

    id. Fam. 1, 8, 2:

    legatos de deditione ad eum miserunt,

    Caes. B. G. 1, 27:

    pabulatum mittebat,

    id. B. C. 1, 40:

    scitatum oracula,

    Verg. A. 2, 114:

    Delphos consultum,

    Nep. Them. 2, 6:

    missus sum, te ut requirerem,

    Ter. Phorm. 5, 6, 42:

    ego huc missa sum ludere,

    Plaut. Cas. 3, 5, 48:

    equitatum auxilio Caesari Aedui miserant,

    Caes. B. G. 1, 18:

    alicui subsidium,

    id. ib. 2, 6:

    ad subsidium,

    Hirt. Balb. Hisp. 9, 1:

    misi, pro amicitiā, qui hoc diceret,

    Cic. Phil. 1, 5, 12:

    qui solveret,

    id. Att. 1, 3, 2:

    mittite ambo hominem,

    Gai. Inst. 4, 16.—With acc. and inf.:

    Deiotarus legatos ad me misit, se cum omnibus copiis esse venturum,

    sent me word that, Cic. Fam. 15, 4, 5:

    ad collegam mittit, opus esse exercitu,

    Liv. 24, 19, 3:

    Publilius duo milia militum recepta miserat,

    id. 8, 23, 1:

    Dexagoridas miserat ad legatum Romanum traditurum se urbem,

    id. 34, 29, 9:

    statim Athenas mittit se cum exercitu venturum,

    Just. 5, 3, 7. Missum facere is also used for mittere, to send: ut cohortis ad me missum facias, Pompei. ap. [p. 1153] Cic. Att. 8, 12, B, 2:

    aliquem morti,

    to put to death, despatch, Plaut. Capt. 3, 5, 34; so,

    ad mortem,

    Cic. Tusc. 1, 41, 97:

    in possessionem,

    to put in possession, id. Quint. 26, 83:

    aliquem ad cenam,

    to invite one to dinner, id. Verr. 2, 1, 26, § 65: sub jugum mittere, to send or cause to go under the yoke, Caes. B. G. 1, 7:

    sub jugo,

    Liv. 3, 28 fin.
    II.
    In partic.
    A.
    To send word, announce, tell, report any thing to any one:

    ut mihi vadimonia dilata et Chresti conpilationem mitteres,

    Cic. Fam. 2, 8, 1:

    Curio misi, ut medico honos haberetur,

    id. ib. 16, 9, 3:

    mitti ad principes placuit, ut secernerent se ab Etruscis,

    Liv. 6, 10, 2:

    hodie Spintherem exspecto: misit enim Brutus ad me,

    Cic. Att. 13, 10, 3:

    salutem alicui,

    to send greeting to, to greet one, Ov. Tr. 5, 13, 1:

    ita existimes velim, me antelaturum fuisse, si ad me misisses, voluntatem tuam commodo meo,

    i. e. if you had sent to me for aid, applied to me, Cic. Fam. 5, 20, 1.—
    B.
    To send as a compliment, to dedicate to any one, of a book or poem:

    liber Antiochi, qui ab eo ad Balbum missus est,

    Cic. N. D. 1, 7, 16:

    hunc librum de Senectute ad te misimus,

    id. Sen. 1, 3.—
    C.
    To send, yield, produce, furnish, export any thing (as the product of a country):

    India mittit ebur, molles sua tura Sabaei,

    Verg. G. 1, 57:

    (Padus) electra nuribus mittit gestanda Latinis,

    Ov. M. 2, 366; cf.:

    quos frigida misit Nursia,

    Verg. A. 7, 715:

    hordea, quae Libyci ratibus misere coloni,

    Ov. Med. Fac. 53:

    quas mittit dives Panchaia merces,

    Tib. 3, 2, 23; Ov. A. A. 3, 213; id. Am. 1, 12, 10.—
    D.
    To dismiss a thing from the mind:

    maestumque timorem Mittite,

    Verg. A. 1, 203:

    mittere ac finire odium,

    Liv. 40, 46:

    leves spes,

    Hor. Ep. 1, 5, 8:

    missam iram facere,

    Ter. Hec. 5, 2, 14.—
    E.
    To put an end to, end:

    certamen,

    Verg. A. 5, 286.—
    F.
    Esp. in speaking, etc., to pass over, omit, to give over, cease, forbear (cf.:

    praetermitto, praetereo, relinquo): quin tu istas mittis tricas?

    Plaut. Most. 3, 1, 45:

    mitto proelia, praetereo oppugnationes oppidorum,

    omit, Cic. Mur. 15, 33:

    maledicta omnia,

    Ter. Ad. 5, 3, 9.—With inf.:

    jam scrutari mitto,

    Plaut. Aul. 4, 4, 24:

    mitte male loqui,

    Ter. And. 5, 3, 2:

    cetera mitte loqui,

    Hor. Epod. 13, 7:

    illud dicere,

    Cic. Quint. 27, 85:

    quaerere,

    id. Rosc. Am. 19, 53:

    mitto iam de rege quaerere,

    id. Sull. 7, 22:

    hoc exsequi mitto,

    Quint. 5, 10, 18:

    incommoda mortalium deflere,

    Val. Max. 7, 2, ext. 2.— With quod:

    mitto, quod omnes meas tempestates subire paratissimus fueris,

    Cic. Fam. 15, 4, 12.—With de. mitto de amissā maximā parte exercitūs (sc. dicere), Cic. Pis. 20, 47:

    verum, ut haec missa faciam, quae, etc.,

    id. Rosc. Am. 45, 132:

    missos facere quaestus triennii,

    id. Verr. 2, 3, 44, § 104.—
    G.
    To let go, let loose, to quit, release, dismiss: mitte rudentem, sceleste, Tr. Mittam, Plaut. Rud. 4, 3, 77:

    unde mittuntur equi, nunc dicuntur carceres,

    Varr. L. L. 5, § 153 Müll.:

    quadrijuges aequo carcere misit equos,

    Ov. Am. 3, 2, 66; Plaut. Poen. prol. 100:

    mittin' me intro?

    will you let me go in? id. Truc. 4, 2, 43:

    cutem,

    to let go, quit, Hor. A. P. 476:

    mitte me,

    let me alone, Ter. Ad. 5, 2, 5:

    nos missos face,

    id. And. 5, 1, 14:

    missum fieri,

    to be let loose, set at liberty, Nep. Eum. 11: eum missum feci, Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, G, 2:

    nec locupletare amicos umquam suos destitit, mittere in negotium,

    to set up in business, Cic. Rab. Post. 2, 4: sub titulum lares, to put a bill on one's house, i. e. to offer it for sale or to be let, Ov. R. Am. 302: in consilium, to let the judges go and consult, i. e. to send the judges to make out their verdict, Cic. Verr. 2, 1, 9, § 26:

    sues in hostes,

    to set upon, Lucr. 5, 1309: se in aliquem, to fall upon, assail, attack:

    vota enim faceretis, ut in eos se potius mitteret, quam in vestras possessiones,

    Cic. Mil. 28, 76 (B. and K. immitteret):

    se in foedera,

    to enter into, conclude, make, Verg. A. 12, 190:

    missos faciant honores,

    to let go, renounce, not trouble one's self about, Cic. Sest. 66, 138:

    vos missos facio, et quantum potest, abesse ex Africā jubeo,

    Hirt. B. Afr. 54:

    missam facere legionem,

    to dismiss, Suet. Caes. 69:

    remotis, sive omnino missis lictoribus,

    Cic. Att. 9, 1, 3:

    Lolliam Paulinam conjunxit sibi, brevique missam fecit,

    put her away, Suet. Calig. 25; Ter. Phorm. 4, 3, 70.—
    H.
    To let or bring out, to put forth, send out, emit: sanguinem incisā venā, to let blood, to bleed, Cels. 2, 10:

    sanguinem alicui,

    id. ib.; Petr. 91.— Trop.: mittere sanguinem provinciae, to bleed, i. e. drain, exhaust, Cic. Att. 6, 1, 2; cf.:

    missus est sanguis invidiae sine dolore,

    id. ib. 1, 16, 11:

    radices,

    to put forth roots, to take root, Col. 3, 18:

    folium,

    to put forth leaves, Plin. 18, 7, 10, § 58:

    florem,

    to blossom, bloom, id. 24, 9, 38, § 59:

    membranas de corpore,

    to throw off, shed, Lucr. 4, 57:

    serpens horrenda sibila misit,

    gave forth, emitted, Ov. M. 3, 38: mittere vocem, to utter a sound, raise one's voice, speak, say:

    vocem pro me ac pro re publica nemo mittit,

    speaks a word, Cic. Sest. 19, 42:

    vocem liberam,

    to speak with freedom, Liv. 35, 32:

    flens diu vocem non misit,

    id. 3, 50, 4:

    adeo res miraculo fuit, ut unus ex barbaris miserit vocem, etc.,

    Flor. 4, 10, 7:

    repente vocem sancta misit Religio,

    Phaedr. 4, 11, 4:

    nec labra moves, cum mittere vocem debueras,

    Juv. 13, 114:

    haec Scipionis oratio ex ipsius ore Pompeii mitti videbatur,

    Caes. B. C. 1, 2:

    Afranios sui timoris signa misisse,

    have showed signs of fear, id. ib. 71:

    signa,

    Verg. G. 1, 229:

    signum sanguinis,

    to show signs of blood, look bloody, Lucr. 1, 882.—
    K.
    To send, throw, hurl, cast, launch:

    hastam,

    Ov. M. 11, 8:

    pila,

    Caes. B. C. 3, 93:

    lapides in aliquem,

    to throw, Petr. 90:

    fulmina,

    to hurl, Hor. C. 1, 12, 59:

    aliquid igni,

    Val. Fl. 3, 313:

    de ponte,

    to cast, precipitate, Cat. 17, 23:

    praecipitem aliquem ex arce,

    Ov. M. 8, 250:

    se saxo ab alto,

    to cast one's self down, id. ib. 11, 340:

    se in rapidas aquas,

    id. Am. 3, 6, 80:

    se in medium,

    to plunge into the midst, Quint. 11, 1, 54. —Of nets:

    retia misit,

    Juv. 2, 148.—Of dice, to throw: talis enim jactatis, ut quisque canem, aut senionem miserat, etc., Aug. ap. Suet. Aug. 71:

    talos in phimum,

    Hor. S. 2, 7, 17:

    panem alicui,

    to throw to, Phaedr. 1, 22, 3:

    Alexandrum manum ad arma misisse,

    laid his hand on his weapons, Sen. Ira, 2, 2:

    pira in vasculo,

    Pall. 3, 25, 11:

    fert missos Vestae pura patella cibos,

    Ov. F. 6, 310:

    accidere in mensas ut rosa missa solet,

    which one has let fall, id. ib. 5, 360.—
    L.
    = pempein, to attend, guide, escort:

    alias (animas) sub Tartara tristia mittit (Mercurius),

    Verg. A. 4, 243; cf.:

    sic denique victor Trinacriā fines Italos mittēre relictā,

    id. ib. 3, 440.—Hence, P. a.: Missus, a, um; as subst.: Missus, i, m., he that is sent, the messenger or ambassador of God, i. e. Christ, Arn. 2, 73; Isid. 7, 2, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > Missus

  • 16 mitto

    mitto, mīsi, missum, 3 (contr. form, misti for misisti, Cat. 14, 14: archaic inf. pass. mittier, Plaut. Capt. 2, 3, 78), v. a. [etym. dub.; cf. Sanscr. math-, to set in motion], to cause to go, let go, send, to send off, despatch, etc.
    I.
    In gen.: ad Trojam cum misi ob defendendam Graeciam, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 13, 28 (Trag. v. 362 Vahl.):

    filium suum foras ad propinquum suum quendam mittit,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    signa... quam plurima quam primumque mittas,

    id. Fam. 1, 8, 2:

    legatos de deditione ad eum miserunt,

    Caes. B. G. 1, 27:

    pabulatum mittebat,

    id. B. C. 1, 40:

    scitatum oracula,

    Verg. A. 2, 114:

    Delphos consultum,

    Nep. Them. 2, 6:

    missus sum, te ut requirerem,

    Ter. Phorm. 5, 6, 42:

    ego huc missa sum ludere,

    Plaut. Cas. 3, 5, 48:

    equitatum auxilio Caesari Aedui miserant,

    Caes. B. G. 1, 18:

    alicui subsidium,

    id. ib. 2, 6:

    ad subsidium,

    Hirt. Balb. Hisp. 9, 1:

    misi, pro amicitiā, qui hoc diceret,

    Cic. Phil. 1, 5, 12:

    qui solveret,

    id. Att. 1, 3, 2:

    mittite ambo hominem,

    Gai. Inst. 4, 16.—With acc. and inf.:

    Deiotarus legatos ad me misit, se cum omnibus copiis esse venturum,

    sent me word that, Cic. Fam. 15, 4, 5:

    ad collegam mittit, opus esse exercitu,

    Liv. 24, 19, 3:

    Publilius duo milia militum recepta miserat,

    id. 8, 23, 1:

    Dexagoridas miserat ad legatum Romanum traditurum se urbem,

    id. 34, 29, 9:

    statim Athenas mittit se cum exercitu venturum,

    Just. 5, 3, 7. Missum facere is also used for mittere, to send: ut cohortis ad me missum facias, Pompei. ap. [p. 1153] Cic. Att. 8, 12, B, 2:

    aliquem morti,

    to put to death, despatch, Plaut. Capt. 3, 5, 34; so,

    ad mortem,

    Cic. Tusc. 1, 41, 97:

    in possessionem,

    to put in possession, id. Quint. 26, 83:

    aliquem ad cenam,

    to invite one to dinner, id. Verr. 2, 1, 26, § 65: sub jugum mittere, to send or cause to go under the yoke, Caes. B. G. 1, 7:

    sub jugo,

    Liv. 3, 28 fin.
    II.
    In partic.
    A.
    To send word, announce, tell, report any thing to any one:

    ut mihi vadimonia dilata et Chresti conpilationem mitteres,

    Cic. Fam. 2, 8, 1:

    Curio misi, ut medico honos haberetur,

    id. ib. 16, 9, 3:

    mitti ad principes placuit, ut secernerent se ab Etruscis,

    Liv. 6, 10, 2:

    hodie Spintherem exspecto: misit enim Brutus ad me,

    Cic. Att. 13, 10, 3:

    salutem alicui,

    to send greeting to, to greet one, Ov. Tr. 5, 13, 1:

    ita existimes velim, me antelaturum fuisse, si ad me misisses, voluntatem tuam commodo meo,

    i. e. if you had sent to me for aid, applied to me, Cic. Fam. 5, 20, 1.—
    B.
    To send as a compliment, to dedicate to any one, of a book or poem:

    liber Antiochi, qui ab eo ad Balbum missus est,

    Cic. N. D. 1, 7, 16:

    hunc librum de Senectute ad te misimus,

    id. Sen. 1, 3.—
    C.
    To send, yield, produce, furnish, export any thing (as the product of a country):

    India mittit ebur, molles sua tura Sabaei,

    Verg. G. 1, 57:

    (Padus) electra nuribus mittit gestanda Latinis,

    Ov. M. 2, 366; cf.:

    quos frigida misit Nursia,

    Verg. A. 7, 715:

    hordea, quae Libyci ratibus misere coloni,

    Ov. Med. Fac. 53:

    quas mittit dives Panchaia merces,

    Tib. 3, 2, 23; Ov. A. A. 3, 213; id. Am. 1, 12, 10.—
    D.
    To dismiss a thing from the mind:

    maestumque timorem Mittite,

    Verg. A. 1, 203:

    mittere ac finire odium,

    Liv. 40, 46:

    leves spes,

    Hor. Ep. 1, 5, 8:

    missam iram facere,

    Ter. Hec. 5, 2, 14.—
    E.
    To put an end to, end:

    certamen,

    Verg. A. 5, 286.—
    F.
    Esp. in speaking, etc., to pass over, omit, to give over, cease, forbear (cf.:

    praetermitto, praetereo, relinquo): quin tu istas mittis tricas?

    Plaut. Most. 3, 1, 45:

    mitto proelia, praetereo oppugnationes oppidorum,

    omit, Cic. Mur. 15, 33:

    maledicta omnia,

    Ter. Ad. 5, 3, 9.—With inf.:

    jam scrutari mitto,

    Plaut. Aul. 4, 4, 24:

    mitte male loqui,

    Ter. And. 5, 3, 2:

    cetera mitte loqui,

    Hor. Epod. 13, 7:

    illud dicere,

    Cic. Quint. 27, 85:

    quaerere,

    id. Rosc. Am. 19, 53:

    mitto iam de rege quaerere,

    id. Sull. 7, 22:

    hoc exsequi mitto,

    Quint. 5, 10, 18:

    incommoda mortalium deflere,

    Val. Max. 7, 2, ext. 2.— With quod:

    mitto, quod omnes meas tempestates subire paratissimus fueris,

    Cic. Fam. 15, 4, 12.—With de. mitto de amissā maximā parte exercitūs (sc. dicere), Cic. Pis. 20, 47:

    verum, ut haec missa faciam, quae, etc.,

    id. Rosc. Am. 45, 132:

    missos facere quaestus triennii,

    id. Verr. 2, 3, 44, § 104.—
    G.
    To let go, let loose, to quit, release, dismiss: mitte rudentem, sceleste, Tr. Mittam, Plaut. Rud. 4, 3, 77:

    unde mittuntur equi, nunc dicuntur carceres,

    Varr. L. L. 5, § 153 Müll.:

    quadrijuges aequo carcere misit equos,

    Ov. Am. 3, 2, 66; Plaut. Poen. prol. 100:

    mittin' me intro?

    will you let me go in? id. Truc. 4, 2, 43:

    cutem,

    to let go, quit, Hor. A. P. 476:

    mitte me,

    let me alone, Ter. Ad. 5, 2, 5:

    nos missos face,

    id. And. 5, 1, 14:

    missum fieri,

    to be let loose, set at liberty, Nep. Eum. 11: eum missum feci, Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, G, 2:

    nec locupletare amicos umquam suos destitit, mittere in negotium,

    to set up in business, Cic. Rab. Post. 2, 4: sub titulum lares, to put a bill on one's house, i. e. to offer it for sale or to be let, Ov. R. Am. 302: in consilium, to let the judges go and consult, i. e. to send the judges to make out their verdict, Cic. Verr. 2, 1, 9, § 26:

    sues in hostes,

    to set upon, Lucr. 5, 1309: se in aliquem, to fall upon, assail, attack:

    vota enim faceretis, ut in eos se potius mitteret, quam in vestras possessiones,

    Cic. Mil. 28, 76 (B. and K. immitteret):

    se in foedera,

    to enter into, conclude, make, Verg. A. 12, 190:

    missos faciant honores,

    to let go, renounce, not trouble one's self about, Cic. Sest. 66, 138:

    vos missos facio, et quantum potest, abesse ex Africā jubeo,

    Hirt. B. Afr. 54:

    missam facere legionem,

    to dismiss, Suet. Caes. 69:

    remotis, sive omnino missis lictoribus,

    Cic. Att. 9, 1, 3:

    Lolliam Paulinam conjunxit sibi, brevique missam fecit,

    put her away, Suet. Calig. 25; Ter. Phorm. 4, 3, 70.—
    H.
    To let or bring out, to put forth, send out, emit: sanguinem incisā venā, to let blood, to bleed, Cels. 2, 10:

    sanguinem alicui,

    id. ib.; Petr. 91.— Trop.: mittere sanguinem provinciae, to bleed, i. e. drain, exhaust, Cic. Att. 6, 1, 2; cf.:

    missus est sanguis invidiae sine dolore,

    id. ib. 1, 16, 11:

    radices,

    to put forth roots, to take root, Col. 3, 18:

    folium,

    to put forth leaves, Plin. 18, 7, 10, § 58:

    florem,

    to blossom, bloom, id. 24, 9, 38, § 59:

    membranas de corpore,

    to throw off, shed, Lucr. 4, 57:

    serpens horrenda sibila misit,

    gave forth, emitted, Ov. M. 3, 38: mittere vocem, to utter a sound, raise one's voice, speak, say:

    vocem pro me ac pro re publica nemo mittit,

    speaks a word, Cic. Sest. 19, 42:

    vocem liberam,

    to speak with freedom, Liv. 35, 32:

    flens diu vocem non misit,

    id. 3, 50, 4:

    adeo res miraculo fuit, ut unus ex barbaris miserit vocem, etc.,

    Flor. 4, 10, 7:

    repente vocem sancta misit Religio,

    Phaedr. 4, 11, 4:

    nec labra moves, cum mittere vocem debueras,

    Juv. 13, 114:

    haec Scipionis oratio ex ipsius ore Pompeii mitti videbatur,

    Caes. B. C. 1, 2:

    Afranios sui timoris signa misisse,

    have showed signs of fear, id. ib. 71:

    signa,

    Verg. G. 1, 229:

    signum sanguinis,

    to show signs of blood, look bloody, Lucr. 1, 882.—
    K.
    To send, throw, hurl, cast, launch:

    hastam,

    Ov. M. 11, 8:

    pila,

    Caes. B. C. 3, 93:

    lapides in aliquem,

    to throw, Petr. 90:

    fulmina,

    to hurl, Hor. C. 1, 12, 59:

    aliquid igni,

    Val. Fl. 3, 313:

    de ponte,

    to cast, precipitate, Cat. 17, 23:

    praecipitem aliquem ex arce,

    Ov. M. 8, 250:

    se saxo ab alto,

    to cast one's self down, id. ib. 11, 340:

    se in rapidas aquas,

    id. Am. 3, 6, 80:

    se in medium,

    to plunge into the midst, Quint. 11, 1, 54. —Of nets:

    retia misit,

    Juv. 2, 148.—Of dice, to throw: talis enim jactatis, ut quisque canem, aut senionem miserat, etc., Aug. ap. Suet. Aug. 71:

    talos in phimum,

    Hor. S. 2, 7, 17:

    panem alicui,

    to throw to, Phaedr. 1, 22, 3:

    Alexandrum manum ad arma misisse,

    laid his hand on his weapons, Sen. Ira, 2, 2:

    pira in vasculo,

    Pall. 3, 25, 11:

    fert missos Vestae pura patella cibos,

    Ov. F. 6, 310:

    accidere in mensas ut rosa missa solet,

    which one has let fall, id. ib. 5, 360.—
    L.
    = pempein, to attend, guide, escort:

    alias (animas) sub Tartara tristia mittit (Mercurius),

    Verg. A. 4, 243; cf.:

    sic denique victor Trinacriā fines Italos mittēre relictā,

    id. ib. 3, 440.—Hence, P. a.: Missus, a, um; as subst.: Missus, i, m., he that is sent, the messenger or ambassador of God, i. e. Christ, Arn. 2, 73; Isid. 7, 2, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > mitto

  • 17 rogo

    rŏgo, āvi, ātum, 1 ( inf. paragog. rogarier, Cic. Caecin. 33, 95:

    rogassint, for rogaverint,

    id. Leg. 3, 3, 9), v. a. [etym. dub.; perh. for progo; kindr. with Sanscr. prac, to ask, whence also precor and procus, but referred by Corss. to the same root with Sanscr. rgus, straight; Gr. oregô; Lat. rego, rex, rogus, Krit. Beit. p. 93], to ask, question, interrogate one about a thing.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (so generally throughout ante-class. Lat.; less. freq. in Cic.; syn.: percontor, sciscitor, quaero), constr. aliquem aliquid, or simply aliquem, aliquid, with de, a rel.-clause, or absol. (cf. Zumpt, Gram. § 393). ( a) Aliquem aliquid (class. only with acc. of neutr. pron. or adj., or with sententiam; v. infra, B. 1.):

    aliud te rogo,

    Plaut. Most. 5, 1, 70:

    haud istuc te rogo,

    id. Ep. 1, 1, 49:

    quin tu id me rogas,

    id. Bacch. 2, 3, 24:

    hoc te rogo, quos locos adisti?

    id. Trin. 4, 2, 85; cf.:

    rogare hoc unum te volo,

    id. Merc. 3, 1, 17:

    dic mihi hoc, quod te rogo,

    id. Men. 5, 5, 16; id. Most. 3, 1, 130; id. Ps. 1, 3, 106; 1, 5, 64 et saep.; Ter. And. 4, 4, 12 sq.:

    ego patriam te rogo, quae sit tua,

    Plaut. Pers. 4, 4, 83; cf.:

    hanc (colubram) alia cum rogaret causam facinoris, Respondit, etc.,

    Phaedr. 4, 17, 5. —
    (β).
    Aliquem or aliquid:

    quos rogo,

    Plaut. Pers. 1, 1, 6:

    quem ego igitur rogem?

    Ter. And. 4, 4, 10:

    ecquem hominem tu novisti? te rogo,

    Plaut. Ps. 4, 2, 15; men' or me rogas? also, rogas me? in colloq. lang., do you ask that of me? how can you ask? what do you mean by asking that? Eu. Quid ego facerem? Ch. Quid tu faceres? men' rogas? requireres, Rogitares, etc., id. Merc. 3, 4, 48; Ter. Eun. 4, 3, 11; id. Heaut. 2, 3, 5; 4, 5, 32; id. Ad. 1, 2, 2; 4, 5, 31 al.; cf.:

    quid me istud rogas? inquam: Stoicos roga,

    Cic. Fin. 5, 28, 83:

    hoc quod rogo responde,

    Plaut. As. 3, 2, 32; id. Curc. 2, 1, 30; 5, 3, 30; id. Ps. 4, 2, 12 al.; Ter. And. 4, 4, 23; Suet. Caes. 82.—
    (γ).
    With de:

    jam de istoc rogare omitte,

    Plaut. Pers. 4, 4, 90; so,

    de istac virgine,

    Ter. Eun. 4, 4, 53:

    de te ipso,

    Cic. Vatin. 4, 10.—
    (δ).
    With interrog.-clause:

    rogant me servi, quo eam?

    Plaut. Curc. 2, 3, 83: roga ipsum, quemadmodum ego eum Arimini acceperim, Cic. Fragm. ap. Non. 383, 8:

    quodsi me populus Romanus forte roget, cur Non, etc.,

    Hor. Ep. 1, 1, 70:

    quae sit, rogo,

    Ter. And. 1, 1, 97:

    rogo, num quid velit,

    id. Eun. 2, 3, 50:

    rogavi pervenissetne Agrigentum?

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27:

    unde venis? et Quo tendis? rogat et respondet,

    Hor. S. 1, 9, 63:

    quid verum atque decens curo et rogo,

    id. Ep. 1, 1, 11. —
    (ε).
    Absol.:

    prius respondes quam rogo,

    Plaut. Merc. 2, 3, 119:

    roganti respondebo,

    id. ib. 3, 1, 17:

    non edepol nunc, ubi terrarum, sim, scio, si quis roget,

    id. Am. 1, 1, 180:

    quin tu ergo rogas?

    id. As. 1, 1, 15: Ty. Quid ego deliqui? He. Rogas? id. Capt. 3, 5, 2; so id. Rud. 3, 6, 22; id. Cas. 2, 3, 35; id. Bacch. 2, 2, 28; 38 al.; Ter. And. 1, 1, 136; 1, 2, 13; 1, 5, 32 al.; cf. Cic. Mil. 22, 59: etiam rogas? [p. 1599] do you dare to ask? Plaut. Am. 2, 1, 21; id. Bacch. 2, 3, 97; id. Merc. 1, 2, 92; Ter. And. 4, 4, 23 (v. etiam). — Particularly as subst.:

    numquam nobis ad rogatum respondent,

    Cic. Fl. 4, 10. —
    B.
    In partic. (class. in all per.).
    1.
    Publicists' t. t.
    a.
    Rogare aliquem (sententiam), to ask one for his opinion or vote:

    Racilius Marcellinum primum rogavit. Is sententiam dixit, ut, etc.... Postea Racilius de privatis me primum sententiam rogavit,

    Cic. Q. Fr. 2, 1, 2:

    quos priores sententiam rogabat,

    id. Rep. 2, 20, 35. — Pass.:

    cum omnes ante me rogati gratias Caesari egissent, ego rogatus mutavi meum consilium,

    Cic. Fam. 4, 4, 4:

    scito primum me non esse rogatum sententiam,

    id. Att. 1, 13, 2:

    primus rogatus sententiam,

    Sall. C. 50, 4:

    is enim primus rogatus sententiam,

    Liv. 37, 14; Quint. 6, 3, 97 al.:

    propter ipsam rem, de quā sententiae rogantur, consultabitur,

    id. 3, 8, 18. —
    b.
    Rogare populum or legem, or absol., prop., to ask the people about a law; hence, in gen., to bring the plan of a law before the people for their approval; to propose a law, introduce a bill:

    in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit,

    Cic. Phil. 1, 10, 26; cf.: T. Quinctius Crispinus consul populum jure rogavit populusque jure scivit in foro pro rostris... quicumque post hanc legem rogatam rivos, specus, etc., an old legal formula ap. Front. Aquaed. 129:

    plebem,

    Cic. Leg. 3, 3, 9:

    legem,

    id. Rep. 3, 10, 17; id. Phil. 2, 29, 72; cf.:

    quae (leges) non in perpetuum rogentur,

    Quint. 2, 4, 40. — Absol.:

    ego hanc legem, uti rogas, jubendam censeo,

    Liv. 10, 8 fin.; Quint. 2, 4, 35. — Impers. pass.:

    nunc rogari, ut populus consules creet,

    Liv. 4, 2.—
    c.
    Rogare populum magistratum, and simply magistratum, to propose a magistrate to the people for their choice, to offer him for election:

    factum senatus consultum, ut duo viros aediles ex patribus dictator populum rogaret,

    Liv. 6, 42 fin.; cf.:

    L. Trebonius tribunus plebis rogationem tulit, ut qui plebem Romanam tribunos plebi rogaret, is usque eo rogaret dum, etc.,

    id. 3, 65, 4:

    (Caesar) volet, ut consules roget praetor vel dictatorem dicat: quorum neutrum jus est,

    Cic. Att. 9, 15, 2; cf.:

    praetores, cum ita rogentur, ut collegae consulibus sint, etc.,

    id. ib. 9, 9, 3:

    hodieque in legibus magistratibusque rogandis usurpatur idem jus,

    Liv. 1, 17:

    comitia consulibus rogandis habuit,

    Cic. Div. 1, 17, 33; Liv. 26, 22; 38, 42; cf. id. 23, 31; 22, 35:

    Calpurnius Romam ad magistratus rogandos proficiscitur,

    Sall. J. 29, 6.— Absol.:

    mortuo rege Pompilio Tullum Hostilium populus regem, interrege rogante, comitiis curiatis creavit,

    Cic. Rep. 2, 17, 31.—
    2.
    Milit. t. t.: rogare milites sacramento, qs. to ask the soldiers if they will take and keep an oath, i. e. to bind them by an oath, administer an oath to them, Caes. B. G. 6, 1; Liv. 32, 26; 35, 2 fin.; 40, 26; cf. Quint. 12, 2, 26. —
    3.
    Jurid. t. t., to ask a person if he will promise something in making an agreement; to propose a stipulation:

    quod fere novissimā parte pactorum ita solet inseri: rogavit Titius, spopondit Maevius, haec verba non tantum pactionis loco accipiuntur sed etiam stipulationis,

    Dig. 1, 14, 7, § 12; Plaut. Ps. 1, 1, 114; 4, 6, 8; id. Bacch. 4, 8, 37.
    II.
    Transf., to ask, beg, request, solicit one for a thing (so predominantly in the class. per.; syn.: posco, oro, obsecro, ambio, capto); constr. aliquem (rarely ab aliquo) aliquid, aliquem, aliquid, with ut, ne, or absol.
    (α).
    With acc.:

    quā confidentiā rogare argentum me tantum audes, Impudens? Quin si egomet totus veneam, vix recipi potis est, Quod tu me rogas,

    Plaut. Pers. 1, 1, 40:

    hoc te vehementer etiam atque etiam rogo,

    Cic. Fam. 13, 43 fin.:

    nefas sit tale aliquid et facere rogatum et rogare... Haec igitur lex in amicitiā sanciatur, ut neque rogemus res turpes nec faciamus rogati,

    id. Lael. 11, 39 sq.: otium divos rogat, Hor. c. 2, 16, 1; cf.:

    divitias deos,

    Mart. 4, 77, 1:

    a Metello missionem,

    Sall. J. 64, 1:

    ut ab avunculo rogetur Aethiops,

    Auct. Her. 4, 50, 63:

    rogo te, vos, etc., parenthet.: rogo te, videte, quibus hominibus negotium detis, etc.,

    Cic. Fam. 10, 26:

    rogo vos, quis potest sine offulā vivere?

    Suet. Claud. 40:

    illae Priami rogantis Achillem preces,

    Quint. 10, 1, 50: taurum de aquā per fundum ejus ducenda rogabo, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 4:

    ambiuntur, rogantur,

    are asked for their votes, id. Rep. 1, 31, 47:

    etiamsi precario essent rogandi,

    id. Verr. 2, 5, 23, § 59:

    transisse Rhenum sese non suā sponte sed rogatum et arcessitum a Gallis,

    Caes. B. G. 1, 44; cf.:

    ille ab Sardis rogatus ad causam accesserat,

    Cic. Div. in Caecil. 19, 63:

    in proximum annum consulatum peteres, vel potius rogares... a quā (Galliā) nos tum, cum consulatus petebatur, non rogabatur, etc.,

    was not begged for, id. Phil. 2, 30, 76:

    abii ad praetorem, rogo syngraphum: Datur mihi,

    Plaut. Capt. 3, 2, 6:

    aquam,

    id. Rud. 2, 3, 2:

    legatos ad Caesarem mittunt rogatum auxilium,

    Caes. B. G. 1, 11; cf. id. ib. 7, 5:

    aliquid ab aliquo (rare),

    Auct. Her. 4, 50; Sall. J. 64, 1:

    cultrum, securim, etc.... Quae utenda vasa semper vicini rogant,

    ask for, borrow, Plaut. Aul. 1, 2, 18; id. Mil. 2, 3, 76; Dig. 18, 6, 16.—
    (β).
    With ut or ne (so most freq.):

    scitin' quid ego vos rogo? mihi ut praeconium detis,

    Plaut. Men. 5, 9, 92; id. Stich. 1, 3, 93:

    id ut facias, vehementer te rogo,

    Cic. Fam. 13, 44:

    etiam atque etiam te rogo atque oro, ut eum juves,

    id. ib. 13, 66, 2:

    rogat et orat Dolabellam, ut, etc.,

    id. Verr. 2, 1, 29, § 72:

    cum rogat et prece cogit Scilicet ut, etc.,

    Hor. Ep. 1, 9, 2; Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, C, 1; id. B. G. 1, 7:

    videbatur rogare, scalas ut darem utendas sibi,

    that I would lend, Plaut. Rud. 3, 1, 10; Plin. Ep. 3, 10, 5; 4, 13, 11; 4, 28, 3.— With a simple final clause without ut:

    Caesar consolatus rogat, finem orandi faciat,

    Caes. B. G. 1, 20; Quint. 6, 3, 88; 9, 3, 68; Ov. Ib. 643; and very freq. ap. Plin. Ep.; e. g. 1, 2, 1; 1, 5, 8; 1, 20, 24; 2, 5, 2; 3, 2, 6; 5, 19, 8; 7, 6, 11; 8, 17, 6.—With ne:

    rogat frater, ne abeas longius,

    Ter. Ad. 5, 5, 1:

    ac te illud primum rogabo, ne quid invitus meā causā facias,

    Cic. Fam. 13, 1, 2. —
    (γ).
    Absol.: neque enim ego sic rogabam, ut petere viderer, quia familiaris esset meus (Plancus), etc., did not solicit in such a way as to, etc., Cic. Planc. 10, 25 (differing from a):

    in blandiendo, rogando lenis et summissa (vox),

    Quint. 11, 3, 63:

    patrem et filium pro vitā rogantes,

    Suet. Aug. 13; cf.:

    pro aliquo,

    id. ib. 40; id. Vit. 12.—
    b.
    Esp., to invite, ask a visit from any one:

    Tertia aderit, modo ne Publius rogatus sit,

    Cic. Fam. 16, 22, 1 fin.:

    Pomponiam Terentia rogat,

    id. Att. 2, 3, 3 fin.With ad or in and acc.:

    ad Palatium,

    Lampr. Alex. Sev. 48, 1:

    in senatum,

    id. Heliog. 4, 1:

    ad convivium,

    Just. 43, 3, 10:

    ad nuptias,

    Amm. 14, 6, 24:

    in consilium,

    Gell. 14, 2, 9.—
    c.
    Prov.:

    malo emere quam rogare, of a thing that does not cost much,

    I had rather buy than borrow it, Cic. Verr. 2, 4, 6, § 12; cf. supra, a and b. —
    2.
    In gen., to seek, bring, take:

    aquam hinc de proximo rogabo,

    Plaut. Rud. 2, 4, 75:

    hujus (purpurae) exemplum aliunde rogabo, tibi quod ostendam (cf.: exemplum quaeritent, etc., in context),

    Auct. Her. 4, 6, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > rogo

  • 18 securis

    sĕcūris, is (acc. securim, Plaut. Aul. 1, 2, 17; id. Men. 5, 2, 105; Cic. Mur. 24, 48; id. Planc. 29, 70; Verg. A. 2, 224; 11, 656; 696; Ov. M. 8, 397; Liv. 1, 40, 7; 3, 36, 4; Plin. 7, 56, 57, § 201; cf. Gell. 13, 21, 6:

    securem,

    Liv. 3, 36, 4; 8, 7, 20; 9, 16, 17; Cic. Verr. 2, 5, 47, § 123; Varr. ap. Non. p. 79; Val. Max. 1, 3, ext. 3; 3, 2, ext. 1; Tert. adv. Marc. 1, 29; Lact. Mort. Pers. 31, 2; Amm. 30, 8, 5; cf. Prisc. 758; abl. securi, Plaut. Ps. 1, 2, 25; Cic. Verr. 2, 1, 3, § 7; 2, 1, 5, § 12; 2, 4, 64, § 144; 2, 5, 50, § 133; Verg. A. 6, 824; 7, 510; Cat. 17, 19; Ov. H. 16, 105; Liv. 2, 5, 8 et saep.:

    secure,

    App. M. 8, p. 216, 1; Tert. Pud. 16), f. [seco], an axe or hatchet with a broad edge (cf. bipennis).
    I.
    In gen., as a domestic utensil, Cato, R. R. 10, 3; Plaut. Aul. 1, 2, 17; id. Bacch. 5, 1, 31:

    rustica,

    Cat. 19, 3 al. —For felling trees, Cat. 17, 19; Verg. A. 6, 180; Ov. F. 4, 649; id. M. 9, 374; Hor. S. 1, 7, 27; Plin. 16, 39, 74, § 188.—For hewing stones in the quarries, Stat. S. 2, 2, 87. —For fighting, a battle-axe, Verg. A. 11, 656; 11, 696; 12, 306; 7, 184; 7, 627; Hor. C. 4, 4, 20 al.:

    anceps,

    a two-edged axe, Ov. M. 8, 397 (just before, bipennifer).—For slaying animals for sacrifice, Hor. C. 3, 23, 12; Verg. A. 2, 224; Ov. Tr. 4, 2, 5; id. M. 12, 249.—As the cutting edge of a vine-dresser's bill, Col. 4, 25, 4 et saep.—
    II.
    In partic.
    A.
    Lit., an executioner ' s axe, for beheading criminals [p. 1656] (borne by the lictors in the fasces;

    v. fascis): missi lictores ad sumendum supplicium nudatos virgis caedunt securique feriunt,

    i. e. behead them, Liv. 2. 5; so,

    securi ferire,

    Cic. Verr. 2, 1, 30, § 75; Hirt. B. G. 8, 38 fin.:

    percutere,

    Cic. Pis. 34, 84; Sen. Ira, 2, 5, 5; Flor. 1, 9, 5:

    strictae in principum colla secures,

    id. 2, 5, 4:

    necare,

    Liv. 10, 9:

    securibus cervices subicere,

    Cic. Pis. 34, 83 (cf. infra, B.); id. Verr. 2, 5, 9, § 22:

    Publicola statim secures de fascibus demi jussit,

    id. Rep. 2, 31, 55; cf. Lucr. 3, 996; 5, 1234:

    nec sumit aut ponit secures Arbitrio popularis aurae,

    Hor. C. 3, 2, 20:

    saevumque securi Aspice Torquatum (as having caused his own son to be executed),

    Verg. A. 6, 824.—Comically, in a double sense, acc. to I.:

    te, cum securi, caudicali praeficio provinciae,

    Plaut. Ps. 1, 2, 25:

    securis Tenedia,

    Cic. Q. Fr. 2, 11, 2; Front. ad M. Caes. 1, 9 init.; v. Tenedos.—
    B.
    Trop.
    1.
    A blow, death-blow, etc.:

    graviorem rei publicae infligere securim,

    to give a death-blow, Cic. Planc. 29, 70; cf.:

    quam te securim putas injecisse petitioni tuae, cum? etc. (just before: plaga est injecta petitioni tuae),

    id. Mur. 24, 48.—
    2.
    With reference to the axe in the fasces, authority, dominion, sovereignty.
    (α).
    Usu. in plur.: Gallia securibus subjecta, perpetuā premitur servitute, i. e. to Roman supremacy, * Caes. B. G. 7, 77 fin.; cf.:

    vacui a securibus et tributis,

    Tac. A. 12, 34:

    consulis inperium hic primus saevasque secures Accipiet,

    Verg. A. 6, 819: Medus Albanas timet secures, i. e. the Roman authority or dominion, Hor. C. S. 54:

    ostendam multa securibus recidenda,

    Sen. Ep. 88, 38.—
    (β).
    In sing. ( poet.):

    Germania colla Romanae praebens animosa securi,

    Ov. Tr. 4, 2, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > securis

  • 19 rōstrum

        rōstrum ī, n    [rodo], a beak, bill, snout, muzzle, mouth: cibum adripere aduncitate rostrorum: sus rostro si humi A litteram inpresserit: (canis) extento rostro, O.— The curved end of a ship's prow, ship's beak: neque his (navibus) nostrae rostro nocere poterant, Cs.: rostro petere hostium navem, L.: Convolsum remis rostrisque tridentibus aequor, i. e. triple beak, V.— Plur, the Rostra, a platform for speakers in the Forum (adorned with the beaks of ships taken from the Antians B.C. 338), L.— A stage, orator's pulpit, platform: in rostris curiam defendere: ut in rostris prius quam in senatu litterae recitarentur, L.: descendere de rostris: Frigidus a rostris manat per compita rumor, H.
    * * *
    beak, curved bow (of a ship); speaker's platform (in Rome's Forum) (pl.)

    Latin-English dictionary > rōstrum

  • 20 corvus

    corvus, i, m. [root kar-, kal-, to sound; cf.: kaleô, korax, etc.], a raven, Plin. 10, 43, 60, § 121 sq.;

    acc. to the fable, orig. white, changed to a black bird in punishment for treachery,

    Ov. M. 2, 541 sq.;

    on account of its gift of prophecy (oscen,

    Hor. C. 3, 27, 11), consecrated to Apollo, Ov. M. 5, 329 (hence, Phoebeïus ales, id. ib. 2, 545:

    Delphicus ales,

    Petr. 122; cf. also Stat. Th. 3, 506);

    its flight to the right indicated good fortune,

    Plaut. As. 2, 1, 12; Cic. Div. 1, 39, 85.—
    B.
    Prov.:

    in cruce corvos pascere,

    to be hanged, Hor. Ep. 1, 16, 48.—
    II. A.
    In form.
    1.
    A military implement, a grapnel, Curt. 4, 2, 12; 4, 3, 24 Mützell.—
    2.
    A battering-ram, Vitr. 10, 19.—
    3.
    A surgical instrument, in the form of a hook, Cels. 7, 19, § 33.—
    4.
    The constellation Corvus, Vitr. 9, 7; Hyg. Astr. 3, 39.—
    B.
    From its color, a sea-fish, Plin. 32, 11, 53, § 146; Cels. 2, 18; Aus. Ep. 4, 63.—
    C.
    In mal. part. = fellator, Juv. 2, 63; cf. Mart. 14, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > corvus

См. также в других словарях:

  • The Bill — This article is about the British TV series. For the Polish punk rock band, see The Bill (band). The Bill An image from the final opening title sequence of The Bill. Created by Geoff McQu …   Wikipedia

  • The Bill James Historical Baseball Abstract — The New Bill James Historical Baseball Abstract   Author(s) Bill James …   Wikipedia

  • The Bill title sequences — The Bill s title sequences have varied greatly over the show s 23 years on air.Opening CreditsThe first series in 1984 has its own unique title sequence, featuring images of the feet of two uniformed officers walking towards the camera… …   Wikipedia

  • The Bill Watters Show — is a sports talk radio program on CFMJ AM640 in Toronto, Ontario. Hosted by Bill Watters and Greg Brady, it airs weekdays from 4:00pm to 7:00pm. Hosts The program is hosted by Bill Watters and Greg Brady. Watters is a former NHL agent, scout, and …   Wikipedia

  • The Bill Jefferson Show — is a television program featuring traditional country music and airing on WPXR, the ION network affiliate in Roanoke, Virginia. The program is filmed in Rocky Mount, Virginia, the beginning of the “crooked road” which is an area known for its… …   Wikipedia

  • The Bill Hall Trio — was a musical comedy act originally consisting of Bill Hall (violin), Johnny Mulgrew (double bass/accordion) and Spike Milligan (guitar). They met through the Combined Services Entertainment (CSE) program during World War II and continued until… …   Wikipedia

  • The Bill (band) — The Bill is a Polish punk rock band, formed in 1988 by Artur Soko Soczewica, in the Polish town of Pionki. The band s name is pronounced in a similar way to the Polish word debil , which in English means moron . The Bill played several times at… …   Wikipedia

  • The Bill Dana Show — was a United States comedy series starring Bill Dana and Jonathan Harris. The plot followed the daily lifestyle of Latin American, Jose Jiminez, as a bellhop in a New York hotel. The show opened on 22 September, 1963 and ran for a season and a… …   Wikipedia

  • The Bill Engvall Show — Infobox Television show name = The Bill Engvall Show caption = The Bill Engvall Show logo format = Sitcom runtime = 22 minutes creator = Bill Engvall, Michael Leeson executive producer = starring = country = USA network = TBS first aired = July… …   Wikipedia

  • The Bill Cosby Show — Infobox television show name = The Bill Cosby Show caption = format = Sitcom runtime = 30 mins. creator = starring = Bill Cosby Fred Pinkard Joyce Bulifant Lee Weaver Olga James Sid McCoy country = USA network = NBC first aired = September 14,… …   Wikipedia

  • The Bill Robertson Library — About The Bill Robertson Library provides library and information services to the staff and students of the Dunedin College of Education and Otago Polytechnic, New Zealand. There are four branches of the library: *Union Street East *Tennyson… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»